HABERMAX. DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Elif Esen, TBMM Genel Kurulu’na Uyuşturucu Madde Bağımlılığıyla Mücadele Tedavisi, Rehabilitasyon ve Toplumsal Entegrasyon Süreçlerinin Yetersizliklerinin Araştırılması başlığıyla sunulan araştırma önerisi hakkında konuştu. Esen, demokrasiyle mücadelenin yalnızca güvenlik eksenli değil, çok boyutlu ve sosyal adalet odaklı politikalarla ele alınması gerektiğini vurguladı.
“Bir ülkenin miktarı ile mücadeledeki ciddiyeti, kaç kişinin cezaevine yerleştirildiğiyle değil, kaç kişinin sağlıklı bir yaşama döndürebildiğiyle öğrenildiği” diyen Esen, Türkiye’nin her yıl katkıda bulunmasını desteklememesini eleştirdi. Sağlık Bakanlığı sistemlerine göre, 2021’de 80 ilde 136 olan bağımlılık tedavi merkezi sayısı, 2023’te yalnızca 138’e yükseldi. Toplam yatak kapasitesi yalnızca 1.396’da kalmıştır. Bu sayı, artan madde yoğunluğuna ciddi bir yetersizlik oluşturuyor.
Bağımlılıkla mücadelede AMATEM ve ÇEMATEM gibi tedavi ve araştırma merkezlerinin önemi büyük. Ancak son üç yılda bu merkezlerin kayda değer bir artış yaşanması yaşandı. Çocuk ve ergen bağımlıların tedavisi için Ankara’da sadece bir ÇEMATEM merkezi mevcut, ancak yatak kapasitesi bir elin parmakları kadar diyen Elif Esen bu durumu şöyle yorumladı:
“Kullanım yaşı 9, hatta 7 yaşındaydı. Maddeden ölüm yaşı ise 13 yaşındaydı… ÇEMATEM merkezleri acilen artırılmalı. Ayrıca AMATEM’lerin ve tüm rahbilitasyon merkezlerinin denetimleri artmak zorunda. Tacirler merkezlere kadar sızıyor.”
Esen’in bilgisine göre; Türkiye’de sadece 2023 yılında 21.912 metamfetamin yakalaması yapıldı. Madde kullanımına bağlı ölümler 2011’de 105 iken, 2023’te yeniden 300’e yükseldi. Bu ölümün %61’i çoklu madde kullanımı, %16’sı ise tek başına metamfetaminden kaynaklanmıştır.
Yeni Yol ülkelerinden araştırma önerisi
Yeni Yol Grubu olarak TBMM’ye araştırma önerileri sunduklarını, ilişkilerle mücadelede izlenebilirlik, tedavi erişimi ve sosyal destek çalışmalarının sürdürülmesinde bulunduğunu belirten Esen, güçlü olduklarını söyledi:
“Gençlerin, kadınların ve ebeveynlerin bağımsızlığının korunması için iyileşmesi, okul sosyal alanlarının yaygınlaştırılması ve AMATEM-ÇEMATEM kapasitelerinin hızla ilerlemesi gerekiyor. Cezaevlerine girmekten çok, hayata yeniden tutunmalarını sağlayacak sosyal politikalar geliştirmeliyiz.”
“Yatırım adalet saraylarına değil, eşitlenen merkezlere yapılmalı”
Esen, kamunun şeffaflığının şeffaflaştırılmasına dair net şöyle konuştu: “Devasa adalet sarayları ve yüksek güvenlikli cezaevlerine yatırılan bütçenin bir kısmı, psikososyal destek merkezlerine ve ilişkilere yönelik tedaviye yönlendirilseydi, bugün binlerce genci kurtarılabilirdik. Bağımlılık, sadece bir bireylerin değil, toplumun ortak travmasıdır. Buna karşı geliştirilecek politika da ortak ve vicdanla belirtilmelidir.”
Bağımlılıkla mücadelede yeni bir yaklaşımın gerekliliğine dikkat Elif Esen, dönemdeki demokrasila mücadele politikalarının izlenebilirliği, gençlerin korunması, kadınların özel tedavi birimlerinin oluşumu ve bölgesel hizmetlerin dengesizliklerinin ortadan kaldırılması yönünde Meclis kanun teklifleri ve öneriler sunacaklarını ifade etti.