AHA.Süleyman ve Seher Sarıgül’ün torunu olan Mustafa Sarıgül’ün babası Hakkı Sarıgül, annesiyse Ayşe Ateş Sarıgül’dür. Erzincan’da doğup anne ve babasıyla birlikte Erzincan’dan ayrılarak İstanbul’a yerleşmiştir. Sarıgül, eğitimine Güngören Köyü İlkokulunda başladı. Ailesinin İstanbul’a göç etmesi nedeniyle eğitimine İstanbul’da devam etti. Liseyi Zincirlikuyu İSOV Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesinden mezun oldu.
İlk eşi Hülya Köksaloğlu 1980 yılında öldürülen milletvekili Abdurrahman Köksaloğlu’nun tek kızıydı. Bu evlilikten Abdurrahman Emir adında bir oğlu bulunan Sarıgül, eşi 1985’te vefat ettikten yaklaşık 8 yıl sonra 1993 yılında Aylin Kotil ile evlendi. Evlendiklerinde Sarıgül 36, Kotil ise 22 yaşındaydı. Haziran 2008’de ise boşandılar. Biri Aylin Kotil’den olmak üzere iki çocuk sahibidir.
Çalışma yaşamına Kağıthane Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT Genel Müdürlüğünde devam etti. Daha sonra Kamu görevinden ayrılarak ticaret yapmaya başladı.
CHP dönemi
Siyasi yaşamına Cumhuriyet Halk Partisi Şişli İlçesi Gençlik Kolu Yönetim Kurulu üyeliği ile başladı. Daha sonra Gençlik Kolu Yönetim Kurulu sekreterliği, Gençlik Kolu Yönetim Kurulu Başkanlığı, ilçe başkanlığı, il başkan yardımcılığı görevlerinde bulundu. Bu süreler içinde CHP Kurultay Delegesi olarak Şişli İlçesinin temsil yetkisini kullandı.
SHP dönemi
1987 Genel Seçimlerinden önce yapılan ön seçimde en yüksek oyla liste başı olurken seçmenin kullandığı tercihli oyların da çoğunu alarak Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden TBMM 18. Dönem İstanbul Milletvekili olarak parlamentoya girdi. Türkiye’nin en genç milletvekili olarak Sosyaldemokrat Halkçı Parti Genel Başkanı Erdal İnönü ile birlikte parlamentoda görev yaptı.
TBMM Başkanlık Divanı Üyeliği, Türk Parlamenterler Birliği Üyeliği, Türk-Alman Parlamento Dostluk Grubu Yönetim Kurulu Üyeliği, Galatasaray Spor Kulübü Yönetim Kurulu Üyeliği, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi üyeliği, Türkiye Herkes İçin Spor Federasyonu Asbaşkanlığı gibi görevlerde bulundu.
DSP dönemi (1999-2002)
İlk kez 1994’te aday olduğu; ancak kazanamadığı Şişli Belediye Başkanlığı’nı yine Demokratik Sol Parti adayı olarak katıldığı 1999 Yerel Seçimlerinde kazanarak Şişli Belediye Başkanı görevini üstlendi.
Şişli Belediye başkanlığı sırasında çok sayıda devlet başkanı tarafından ziyaret edilen Sarıgül, Romanya Cumhurbaşkanı tarafından üstün hizmet madalyası ile ödüllendirildi.
YTP dönemi (2002-2003)
2002 yılında DSP’den istifa ederek İsmail Cem’in liderliğinde kurulan Yeni Türkiye Partisi’ne geçti. Ancak YTP’nin siyasi arenada bir varlık gösterememesi üzerine 2003’te YTP’den ayrılarak Cumhuriyet Halk Partisi’ne katıldı.
CHP’ye dönüşü (2003-2005)
28 Mart 2004 yerel seçimlerinde CHP’den aday olduğu Şişli belediye başkanlığına yurttaşlar tarafından ikinci kez seçildi. Bu seçimlerde aldığı yüzde 67’nin üzerindeki oy oranından cesaret alan Sarıgül, CHP liderliğine aday oldu. 29 Ocak 2005’te, Ankara’da yapılan 13. Olağanüstü CHP Kurultayı’nda Deniz Baykal’a karşı yenildi. 24 Mart 2005’te, CHP Yüksek Disiplin Kurulu tarafından “Kurultayı arbede ve şiddet ortamına çevirdiği” gerekçesiyle CHP’den ihraç edildi.
DSP’ye dönüşü (2008-2009)
Bu kararın iptali için verdiği uzun hukuk mücadelesini 2008’de kaybeden Sarıgül, Kasım 2008’de Demokratik Sol Parti’ye katıldı. Sarıgül’ün yeniden DSP’ye katılması üzerine düzenlenen törende “Halkçı Sarıgül” sloganları atılmıştır. Bu durum DSP’li bazı milletvekillerinin ve Kurucu Genel Başkan Rahşan Ecevit’in tepkisini çekmiş, Ecevit parti yönetimine DSP’nin adını değiştirmelerini önermiştir. 2009 Yerel Seçimleri’nde, bu sefer DSP’den, üçüncü kez Şişli belediye başkanlığına aday oldu. Sarıgül, bu seçimlerde seçimlerde “Sevgi Kazanacak” sloganıyla yüzde 55 oranında oy alarak, bir önceki seçime göre oy oranı azalmasına rağmen üçüncü kez Şişli belediye başkanlığına seçildi.
TDH dönemi (2009-2010)
Kendi düşüncesine göre Türkiye’de yeni bir değişimci partiye ihtiyaç duyulduğunu söylediğinden yeni parti kurma çalışmalarına başladı. Bu bağlamda Temmuz 2009’da DSP’den istifa ettir. 2009 yılında Türkiye Değişim Hareketi’ni başlattı. 2010 yılı ocak ayı başında yeni partisini kuracağını açıklayan Mustafa Sarıgül bu partinin tüzük taslaklarını medyaya açıkladı.
22 Haziran 2010 tarihinde yaptığı basın toplantısında Türkiye Değişim Hareketi’nin partileşmeyeceğini ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığındaki CHP’yi destekleyeceğini açıkladı.
CHP’deki üçüncü dönemi (2013-2019)
31 Ekim 2013 tarihinde CHP Genel Başkan Yardımcısı Adnan Keskin ile birlikte yaptığı basın toplantısında yeniden CHP’ye katıldığını açıkladı. Partiden ihracı kararının kaldırılması için verdiği dilekçe 3 Kasım 2013 tarihinde Parti Meclisi’nde onaylandı ve Sarıgül resmen CHP’ye dönmüş oldu. 2014 yerel seçimlerinde CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı olan Sarıgül, başkanlığı AK Parti adayı Kadir Topbaş’a 7 puan farkla kaybetmiştir.
DSP’deki üçüncü dönemi (2019-2020)
23 Ocak 2019 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nden istifa etti ve DSP’ye katıldı. 2019 yerel seçimlerinde DSP’nin Şişli Belediyesi başkan adayı oldu, ancak seçimi CHP adayı Kadir Muammer Keskin’e 20 puan farkla kaybetti.
Türkiye Değişim Partisi (2020-günümüz)
27 Ekim 2020 tarihinde DSP’den ayrıldığını ve yeni siyasi parti kuracağını açıkladı.17 Aralık’ta ise Sarıgül, Türkiye Değişim Partisi’ni kurmuştur.[