Panik Atakta Kısır Döngü: Kaçınma ve Güvenlik Arayışı Belirtileri Besliyor

HABERMAX. “Kaçınma, güvenlik arayışı ve beklenti anksiyetesi panik atağı sürdürüyor! ”Panik atak geçiren bireylerde görülen kaçınma davranışları ve sürekli güvenlik arayışı, uzmanlara göre atağı besleyen en önemli mekanizmaların başında geliyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, panik atağın nasıl başladığını, hangi davranışlarla sürdüğünü ve tedavide hangi yöntemlerin etkili olduğunu ayrıntılarıyla anlattı.

Panik atak şiddetli başlıyor, işlevselliği bozuyor

Panik atağın beklenmedik bir anda başladığını ve saniyeler içinde şiddetlenebildiğini belirten Dr. Şentürk, bu süreçte kişinin işlevselliğinin, ilişkilerinin ve günlük iletişiminin ciddi biçimde bozulduğunu söyledi.

“Panik atak genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden söner ancak kişi o sırada ölecekmiş, çıldıracakmış veya kontrolü tamamen kaybedecekmiş gibi hissedebilir.” ifadelerini kullandı.

Yeniden atak geçirme korkusu döngüyü besliyor

Dr. Şentürk’e göre panik atak yaşayan pek çok bireyde görülen en belirgin sorun, tekrar atak yaşama korkusu.

“‘Ya yine olursa?’ düşüncesi beklenti anksiyetesi yaratır. Bu kaygı, kişiyi atağın yaşandığı yerlerden uzaklaşmaya; toplu taşıma, kalabalık ortamlar veya kapalı alanlar gibi yerlerden kaçınmaya itebilir.” dedi.

Bu süreçte bireylerin:

• Yanında biri olmadan dışarı çıkmak istemediği,
• Sürekli güvenlik hissi aradığı,
• Gündelik yaşamını kısıtlayan davranışlar geliştirdiği belirtildi.

Nabız, tansiyon ve akıllı saat kontrolü döngüyü tetikliyor

Panik atak yaşayan kişilerde sık görülen bir başka davranış ise beden belirtilerini aşırı takip etme.

Dr. Şentürk, “Kalp atışı ve nefes takibi gibi kontrol davranışları, akıllı saatler aracılığıyla daha da sık hale geliyor. Bu tür kontroller panik atak döngüsünü güçlendirebiliyor.” dedi.

Tedavide temel hedef: Kaçınmayı azaltmak, güvenlik arayışını kırmak

Panik bozukluğu sürdüren mekanizmaların başında kaçınma ve güvenlik arayışı bulunduğunu belirten Dr. Şentürk, tedavide temel hedeflerin şöyle olduğunu vurguladı:

• Kaçınma davranışlarını azaltmak
• Güvenlik arayışını ortadan kaldırmak
• Beklenti anksiyetesini düşürmek

Bu amaçla bilişsel davranışçı terapinin (BDT) ilk seçeneklerden biri olduğunu söyleyen Şentürk, “Birkaç seans içinde dahi yüksek oranda olumlu sonuç alınabiliyor.” dedi.

Panik atağın fizyolojik mekanizması

Dr. Şentürk, panik atağın nörobiyolojik temeline de değindi:

“Gerçek bir tehlike olmamasına rağmen amigdala, basit bir duyumu tehdit gibi algılayıp vücuda alarm sinyali gönderir. Çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, uyuşma, kasılma gibi belirtiler bu nedenle ani ve yoğun şekilde ortaya çıkar.”

Belirtilerin kendiliğinden sönümlendiğini ancak kişi bunu fark etmediği için döngünün devam ettiğini açıkladı.

Panik bozukluk tedavi edilebilir bir hastalık

Panik bozukluğun psikiyatride en iyi tedavi yanıtı alınan rahatsızlıklardan biri olduğunu hatırlatan Dr. Şentürk:

• Bazı hastalarda ilaç tedavisi,
• Bazılarında bilişsel davranışçı terapi,
• Bazılarında ise her ikisinin birlikte kullanılmasının uygun olduğunu söyledi.

Hangi yöntemin tercih edileceğine psikiyatri uzmanının karar vermesi gerektiğinin altını çizdi.

Nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri etkili

BDT sürecinde kullanılan bazı tekniklerin panik atak sırasında büyük fayda sağladığını belirten Dr. Şentürk, şu örnekleri verdi:

• 3–4 saniye nefes alıp 6–7 saniye yavaşça verme (yaklaşık 3 dakika)
• Kas gevşetme egzersizleri,
• Duyusal odaklanma teknikleri,
• Atak sırasında kişinin kendine “bu geçecek, daha önce geçti” gibi telkinlerde bulunması.

Bu yöntemlerin sakinleştirici sistemi devreye soktuğunu ve atağın kontrol altına alınmasına yardımcı olduğunu söyledi.

Yaşam tarzı değişiklikleri tedaviyi destekliyor

Dr. Şentürk, yaşam alışkanlıklarının panik bozukluk yönetimindeki önemini de vurguladı:

• Stresi azaltmak
• Sağlıklı uyku düzeni
• Aşırı kafeinden kaçınmak
• Sigara ve alkol tüketimini azaltmak
• Meditasyon, yoga ve düzenli spor

Bu adımların belirtilerin hafiflemesine katkı sağladığını ifade etti.

Paylaşın: