Evi olan herkesi ilgilendiriyor

AHA.Kiraladığı konuttan gelir elde edenlerin, gelir elde edilen yılı takip eden yılın Mart ayında beyan edilecek. Peki yeni yılla gelen düzenlemeler sonucu konuttan kira geliri olanlar nelere dikkat etmeli…

Kiraladığı konuttan gelir elde edenler için kira gelir beyanı 2020 Mart ayında belli olacak.

T24’ten Doç. Dr. Murat Batı’ı yeni yazısında konuttan kira gelirlerini ele aldı. İşte Murat Batı’nın o yazısı…

Gelir Vergisi Kanunu’na göre bir gerçek kişi sahip olduğu gayrimenkulleri başkasına kiralar ve bu kiralamadan gelir elde ederse, bu gelir, halk arasında “kira vergisi” olarak bilinen “gayrimenkul sermaye iradı” olarak değerlendirilecektir.

Elde edilen bu gelir ise gelirin elde edildiği yılı takip eden yılın Mart ayında beyan edilecek ve hesaplanan gelir vergisini ise Mart ve Temmuz ayında iki eşit taksitte ödenecektir. Yani 2019 yılında elde edilen kira geliri, 2020 Mart ayında beyan edilecek ve 2020 Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecektir. Kiraya verilen “gayrimenkulden” kasıt ise; konut, ev, işyeri, arsa, arazi, yazlık, villa ya da benzeri amaçla kullanılan yerlerdir. Buraya kadar herhangi bir sorun yok.

Evinizi kira almadan kayınpederinize kalması için bırakırsanız “kira almış” gibi beyan edip almadığınız evin kirasını ödemek zorundasınız

Kiraya tabi konut/yazlık/villa gibi binaları başkalarının kullanımına bedelsiz elbette bırakabilirsiniz. Buna hiç kimse karışamaz. Gayrimenkul sizin ve bu gayrimenkulü arkadaşınıza, eşinize, dostunuza elbette bırakabilirsiniz. Bu iyi niyetinizin altında çok insani/dostane duygular da yatabilir, çeşitli duygu ve nedenler de. Ancak Vergi İdaresi, sizin bu iyi niyetinizin altında buzağı arayarak bu kadar iyi bir insan olduğunuza ihtimal vermez/vermeyecek de. Vergi İdaresi; “Acaba beni mi kandırıyor bu kişi?” diye düşünür. Bu nedenle de gerçekte kira karşılığında para almasanız bile sizden bir miktar vergi alır. Siz, almadığınız bu kiranın vergisini beyan etmez ve dolayısıyla da ödemezseniz, sizden bu verginin yanında hem ceza hem de her ay için aylık yüzde1,6 gecikme faizi alacaktır.” Olur mu hiç öyle şey hocam!” dediğinizi duyar gibiyim. Ama öyle.

Almadığım kiranın vergisi nasıl olacak peki?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 73’üncü maddesi uyarınca; anne/babanın çocuklarına, çocukların anne/babalarına ya da bunların torunlarına ya da kendi kardeşlerine konut/yazlık/villasını bedelsiz bırakması durumunda, kira gelirinin beyanı ya da verginin ödenmesiyle alakalı herhangi bir sorun bulunmayacaktır. Yani daha basit bir ifadeyle anne/baba çocuğuna, çocuk anne/babasına ya da kardeşlerine konutu/yazılığı/villayı bedelsiz bırakırsa kira almayan bu kişi, almadığı kira ile alakalı ne beyan edecek ne de vergi ödeyecektir. Ancak bu işyeri ise kızınıza bedelsiz bıraksanız bile almadığınız kiranın vergisini ödemek zorundasınız aman dikkat.

Ancak bunların dışındakilere örneğin amcaya, dayıya, halaya, kuzene, kayınpedere, en yakın arkadaşa, sevgiliye vs. konutunuzu/yazlığınızı/villanızı bedelsiz bırakırsanız almadığınız kiranın vergisini de ödemek zorunda kalacaksınız. Vergi idaresi bu noktada arkasından iş çevrildiğini düşünür çünkü. Vergisini de haliyle ister. Aman dikkat ediniz. Mutlaka beyan ediniz. Yok ben bu vergiyi ödemek istemiyorum diyorsanız konutunuzu eşinize devredin ve artık sizin kayınpederiniz yani eşinizin babası “kızının evinde” kalacağından vergi de çıkmayacaktır. Bir vergi için evden olmayım derim ama yine de siz bilirsiniz tabi.

Ödenmeyen/Alınmayan kirayı vergi dairesi nasıl hesaplar?
Her gayrimenkulün belediyede kayıtlı bir değeri vardır. Halk arasında “rayiç bedel” de denilen bu değerin vergi hukukundaki asıl adı ise “vergi değeridir.” “Rayiç bedel” bu anlamda hatalı kullanılır. Rayiç bedel, bir gayrimenkulün alım/satım bedelidir.

Buna göre, bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, bina veya arazinin emlak vergisi değerinin yüzde5’idir. Söz konusu vergi değerinin yüzde5’i ise almadığınız kiranın almış gibi olduğunu gösteren tutarıdır. Örneğin Kadıköy’de bir eviniz var ve bu evinizin Kadıköy Belediyesi’nde kayıtlı tutarı yani “vergi değeri” 1 milyon 200 bin TL olsun. Bu evinizi 2019 yılı için hiç para almadan kayınpederinizin kullanımına bırakırsanız, 1 milyon 200 bin TL’nin yüzde5’i 60 bin TL’dir ve siz kayınpederinizden sanki yıllık 60 bin TL kira almış gibi 2020 Mart ayında beyan edip 60 bin TL üzerinden de vergisini ödemek zorunda kalacaksınız. Bu yazlıktan daha düşük kira almanız durumunda ise, vergi dairesi bu örnek için kiranın tamamını 60 bin TL’ye tamamlayacaktır. Örneğin kayınpederinizden bu yazlık için yıllık 20 bin TL kira alırsanız, vergi dairesine 20 bin TL kira aldım diye beyan ederseniz, vergi dairesi 60 bin TL üzerinden vergiyi hesaplayıp aradaki 40 bin TL’lik fark için ise hem vergisini alacak, üstüne bir de ceza kesecektir. Aman dikkatli, temkinli olunuz.

Kirayı elden aldıysanız vergi cezası kapıda demektir
Evinizi kiraya verdiğinizde alacağınız kira tutarı aylık 500 TL ve üstünde ise mutlaka banka, benzeri bir finans kurumu ya da Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü (PTT) kanalıyla kirayı alın/verin. Kiraya verdiğiniz/kiraladığınız yazlık/konut/villa vs. haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarda ise tutara bakılmaksızın banka, benzeri bir finans kurumu ya da PTT aracılığıyla kirayı alınız/veriniz. Dekont, makbuz vs ile de ödemenizi mutlaka belgelendiriniz. Aksi takdirde bankadan ödenmeyen her aylık kira tutarının yüzde5’i kadar özel usulsüzlük cezası ödersiniz. Aman dikkat. Kısa süreli bu kiralamalar, 1 aylık sürenin altındaysa; kira tutarı ne olursa olsun banka, benzeri bir finans kurumu ya da PTT ile ödeme konusu üzerinde özen gösterin. Yani 15 günlüğüne Kadıköy’deki evinizi kiraya verirseniz, kira tutarı da 15 günlük 100 TL dahi olsa banka, finans kurumu ya da PTT aracılığıyla alınız. Yoksa aldığınız para vergiye gider. Yazık olmasın.

Kiraya verdiğim “evimiz” ben ve eşim arasında yarı yarıya hisseli
Şayet yazlık/konut/villa hisseli ise elde edilen kira geliri de hisseniz oranında bölüşülecek. Elde edilen kira hisse başına düşen tutar, bu yıl 5.400 TL istisna tutarını aşmıyorsa beyan etmeye de gerek yok. Şayet geçiyorsa, her eş ayrı ayrı beyan etmek zorundadır. Eşlerden biri beyan etti diğeri beyan etmezse, beyan etmeyen eşe vergiyle birlikte ceza da kesilecektir. Aman tatsızlık çıkmasın, bir vergi için “evliliğinize” zarar vermeyin.

Apartmanın dış yüzeyinin reklam panosu olarak kiraya verilirse bu da “kira geliri” sayılır ve beyan edilmesi gerekmektedir

Paylaşın: