HABERMAX. DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, 2019 ve 2025 yıllarında düzenlenen Tarım ve Orman Şûraları’nda alınan kararların uygulanabilirliğini ve somut etkilerini Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde Karal, her iki şûrada da alınan kararların büyük ölçüde temennilerle sınırlı kaldığını vurgulayarak, “Altı yılda, 3. Şura’da alınan 60 kararın kaçı hayata geçirildi ki, şimdi bu sayı 86’ya çıkarıldı?” diye sordu.
“Tarım Politikalarında Kurumsallaşma Sağlanamadı”
Üçüncü şûrada belirlenen “aktif çiftçi odaklı destekleme sistemi”, “ürün planlaması”, “girdi maliyetlerinin düşürülmesi”, “stok ve fiyat spekülasyonlarının önlenmesi” gibi maddelerin hayata geçirilmediğini belirten Karal, tam aksine üretici maliyetlerinin artarken taban fiyatların maliyetin altında açıklanmaya devam ettiğini kaydetti. Dördüncü şûrada madde sayısının 86’ya çıkmasını, yapay zekâ, blokzincir ve yeşil lojistik gibi kavramların dahil edilmesini eleştiren Karal, bu detayların üreticinin temel sorunlarını ne ölçüde çözeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Karar sayısının artışının, tarımsal krizin derinleştiğini ve çözüm arayışlarının dağınıklaştığını gösterdiğini ifade eden Karal, “Etkin bir uygulama planı, yeterli bütçe tahsisi ve net bir takvimlendirme yapılmadığı gibi tarım politikalarının kurumsallaşması konusunda da kayda değer bir ilerleme sağlanamadığı görülmüştür” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Yumaklı’ya Yönelik Sorular
Milletvekili Hasan Karal, şûra kararlarının sahada karşılık bulması gerektiğini, üreticiye doğrudan dokunan, maliyeti düşüren, fiyat istikrarı sağlayan politikaların hayata geçirilmesinin elzem olduğunun altını çizerek Bakan Yumaklı’dan şu sorulara yanıt istedi:
III. Tarım Orman Şûrası’nda alınan 60 kararın kaçı uygulanmış, kaçı kısmen hayata geçirilmiş, kaçı uygulamaya konulmamıştır? Bunların yıllara göre izleme ve değerlendirme raporu var mıdır?
III. Şûra kararları doğrultusunda uygulamaya konulan herhangi bir politika, tarımda üretici lehine bir iyileşme (girdi maliyeti düşüşü, üretici fiyat artışı, ithalatın azalması vb.) sağlamış mıdır? Sayısal verilerle açıklar mısınız?
Son 5 yılda Şûra kararlarıyla bağlantılı olarak tarımsal verimlilik, ihracat, istihdam ve üretici gelirlerinde gözlemlenen değişim nedir? Varsa, bu değişimler doğrudan hangi kararlar sayesinde olmuştur?
IV. Şûra’da alınan 86 maddelik kararın önceki şûraya göre madde sayısı bakımından artışı, Bakanlığınızca tarımsal problemlerin derinleştiği şeklinde mi değerlendirilmiştir?
IV. Şûra’da yüksek maliyet-düşük fiyat krizine, gıda enflasyonuna, üretici gelirlerinin düşmesine yönelik somut hangi çözüm önerileri yer almıştır? Bu maddeler hangi takvimle hayata geçirilecektir?
Her iki şûrada da yer alan “üretim planlaması”, “aktif çiftçi tanımı”, “sözleşmeli üretim”, “çiftçi desteklerinin şeffaflaştırılması”, “gıda israfının önlenmesi”, “kooperatiflerin güçlendirilmesi” gibi tekrar eden öneriler neden hâlâ kalıcı çözüme kavuşturulamamıştır?
Tarım Şûralarında alınan kararların bir “strateji belgesi” niteliğinde, mevzuat ile bağlayıcılığı olacak şekilde uygulanması yönünde herhangi bir yasal düzenleme çalışması var mıdır?
Bakanlığınız, her iki şûrada alınan kararların etkinliğini izlemek ve kamuoyu ile paylaşmak üzere bağımsız bir değerlendirme kurulu kurmayı planlamakta mıdır?