HABERMAX. SGK Uzmanı Ali Tezel, sosyal güvenlik sistemindeki hesaplama yöntemlerine dikkat çekerek, emeklilik dilekçesini erteleyen yüksek maaşlı çalışanların ciddi kayıplar yaşadığını belirtti. Tezel, 2025’te emekli olmayı düşünenlerin de acele etmeleri gerektiğini, aksi takdirde 2026’da çok daha düşük maaş alacaklarını söyledi.

ANKARA – Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanı Ali Tezel, emekli aylığı hesaplamalarındaki erimeye dikkat çekerek, bu durumu somut bir örnekle gözler önüne serdi. Tezel’in açıklamasına göre, yüksek maaş alan meslek grupları için emeklilik tarihini ertelemek büyük bir kayıp anlamına geliyor.
Mühendis Örneği ile Çarpıcı Fark
Uzman Ali Tezel, hesaplama sistemindeki bu düşüşü bir mühendisin farklı yıllarda emekli olması durumunda alacağı maaşlarla açıkladı:
| Emeklilik Yılı | Tahmini Emekli Maaşı |
|—|—|
| 2024 | 85.000 TL |
| 2025 | 43.000 TL |
| 2026 | 31.000 TL |
Tezel, 2024 yılında emekli olan bir mühendisin 85 bin TL alırken, sadece bir yıl sonra emekli olan bir meslektaşının maaşının yarıdan fazla düşerek 43 bin TL’ye gerileyeceğine dikkat çekti. Eğer emeklilik 2026’ya ertelenirse, maaşın 31 bin TL’ye kadar düşeceği uyarısında bulundu.
Maaşlar Neden Düşüyor?
SGK uzmanları, bu keskin düşüşün ana nedenini, emekli aylığı hesaplanırken kullanılan iki kritik faktörün (güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranı) enflasyon ve milli gelir artışına tam olarak ayak uyduramaması olarak gösteriyor. Özellikle son yıllarda yüksek seyreden enflasyon ve milli gelir artışı, emekli aylığı hesaplamasındaki dengeyi bozarak, maaşları aşağı çekiyor.
Tezel, 2024’te emekli olmayanların yaşadığı pişmanlığın, 2025’te emekli olmayı erteleyenler için 2026 yılında daha da büyük olacağını belirterek, özellikle yüksek maaşlı çalışanları bir an önce emeklilik işlemlerini tamamlamaya çağırdı.
Hemen Ali Tezel’in uyarısının arkasındaki teknik nedenleri açıklayan ek metni hazırlıyorum. Bu metin, maaş düşüşünün neden sadece yüksek maaşlıları değil, tüm çalışanları ilgilendirdiğini de açıklayacaktır.
Ali Tezel’in Uyarısının Arka Planı: Emekli Maaşları Neden Erir?
SGK Uzmanı Ali Tezel’in yüksek maaşlı çalışanların emeklilik tarihlerini erteledikçe yaşadığı kayıplar, Türkiye’deki emekli aylığı hesaplama sisteminin karmaşık yapısından kaynaklanmaktadır. Bu keskin düşüşün arkasındaki temel dinamikler, Aylık Bağlama Oranı (ABO) ve Güncelleme Katsayısı sistemlerinde yatmaktadır.
1. Güncelleme Katsayısı Sorunu (Gelecekteki Maaşın Güncellenmesi)
Emekli maaşı hesaplanırken, kişinin geçmiş yıllarda ödediği primler güncel yıla taşınır. Bu taşıma işleminde kullanılan “Güncelleme Katsayısı”, enflasyonun %100’ü ile Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) artışının %30’u toplanarak bulunur.
Sorun: Özellikle son yıllarda GSYİH artışı (büyüme), yüksek enflasyona göre daha yüksek kaldığında, çalışanların primlerinin bugüne taşınma hızı (katsayı), yüksek maaşlarının artış hızından daha yavaş kalmaktadır.
Sonuç: Bir yıl daha çalışıp yüksek maaş üzerinden prim ödense bile, sisteme giren yeni primin faydası, hesaplamadaki güncelleme katsayısının erittiği eski primlerin toplam faydasını karşılamaya yetmez.
2. Aylık Bağlama Oranı (ABO) Etkisi
Emekli maaşı belirlenirken, kişinin toplam prim gün sayısına göre belirlenen bir “Aylık Bağlama Oranı” kullanılır. Bu oran, hesaplanan ortalama kazancın ne kadarının maaş olarak bağlanacağını gösterir.
Düşük ABO: Türkiye’de 2000 sonrası dönemlerde ABO oranları düşürüldü. Prim günü artsa bile, ek prim günlerinin maaşa katkısı minimal kalmaktadır.
Ertelemenin Zararı: Yüksek maaşlı bir mühendis, bir yıl daha çalışarak 360 gün prim ödediğinde, aldığı yüksek maaşın sisteme katkısı, emekliliğini ertelediği için eriyen ortalama kazancını telafi edememektedir. Bu durum, emeklilik tarihini erteleyen her yüksek maaşlı çalışanın maaşını düşüren en büyük etkendir.
Özetle
Ali Tezel’in bahsettiği 85.000 TL’den 31.000 TL’ye düşüş, kişinin yüksek maaşının sistemdeki düşük güncelleme hızı ve düşük aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu ortaya çıkan reel kayıptır.