DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, çiftçinin ve üreticinin içinde bulunduğu duruma ilişkin, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi. Avşar, Gıda Komitesinin aldığı kararları uygulamaya yönelik bir çalışma olup olmadığı, ülkenin dört bir yanında yapılan protesto gösterilerine katılan üreticinin dinlenip dinlenmediği, yüksek girdi maliyetine karşı tarımsal destek miktarı ve üreticinin korunmasına yönelik alınacak tedbirler hususunda sorular yöneltti.
‘Tarımsal desteklemelerin etkin bir şekilde yönetilmesi, tarımsal piyasaların düzenlenmesi, izlenmesi ve denetlenmesi Bakanlığın görevidir’
Avşar, Bakanlığın düzenleyici ve denetleyici sorumluluğunu hatırlatarak, “Cumhurbaşkanlığı 1 nolu kararnamesinin 410 uncu maddesinin (c) bendinde Tarım ve Orman Bakanlığının görevler ve yetkileri çiftçinin örgütlenmesi ve bilinçlendirilmesi, tarımsal desteklemelerin etkin bir şekilde yönetilmesi, tarımsal piyasaların düzenlenmesi gibi ana faaliyet konularının gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak; tarım ve hayvancılığa yönelik genel politikaların belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak, uygulanmasını izlemek ve denetlemek, şeklinde açıklanmaktadır.” dedi.
‘Gıda Komitesi, üreticilerimizin korunması ve ürünlerinin daha iyi şartlarla değerlendirilmesi kapsamında birtakım kararlar almıştır’
Yakın zamanda Ankara’da Gıda Komitesinin toplandığına ve çeşitli kararlar aldığına değinen Avşar, şu ifadeleri kullandı:
“Gıda Komitesi (Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi) toplantısı yapılmış açıklamalarda bulunulmuştur. Komite, toplantıda, küresel ve yurt içi tarımsal emtia ve gıda fiyatlarındaki son gelişmeler görüşülmüş, devam eden 2024 yılı hasat sezonu da dikkate alınarak tarımsal ürünlerdeki arz ve talep durumu ile ürün bazında oluşan ihtiyaçlar ele alınmıştır. Ayrıca, üreticilerimizin korunması ve ürünlerinin daha iyi şartlarla değerlendirilmesi kapsamında güncel sorunlar ele alınmış ve çözüm önerileri tartışılmıştır.
Ülkemizde tarımsal ürünlerde arz ve talep dengesinin sağlanmasına, hem
üreticilerimizin hem de tüm vatandaşlarımızın menfaatlerinin korunmasına yönelik olarak dış ticaret tedbirleri dahil olmak üzere, gerekli tüm tedbirlerin uygulanmasına devam edileceği vurgulanmıştır. Ayrıca, depolanabilen ürünlerde arz ve talep dengesinin korunmasını teminen mevcut depo kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmaların yürütülmesi kararlaştırılmıştır. Komite, ilgili tüm kurumların etkin koordinasyonuyla dezenflasyon sürecine olan katkıları güçlendirmeye yönelik çalışmalarını kararlılıkla sürdürecektir.”
‘Tarım ve Orman Bakanlığının kaynaklarına göre ülkemiz tarımsal hasılada Avrupa’da birinci, dünyada ilk 10 ülke arasında yer almaktadır.’
Avşar, Tarım ve Orman Bakanlığı kaynaklarına göre ülkemizin tarımsal hasılada Avrupa’da ilk sırada, dünyada ilk 10 ülke arasında olduğuna işaret etti. Avşar, yaş sebze ve meyve üretiminde dünyada ilk 5 ülke arasında olan Türkiye’nin fındık, üzüm, incir, kiraz, kayısı gibi ürünlerde hem üretimde hem de ihracatta lider konumunda olduğunu ve en çok gündem olan domates üretiminde dünya üçüncüsü olduğunu belirtti.
‘Ülkemiz gıda enflasyonunda Avrupa’da ve 38 OECD ülkesi arasında birincidir; dünyada ilk 5 ülke arasında yer almaktadır.’
Avşar, “Bu büyük potansiyele rağmen ülkemiz, gıda enflasyonunda yıllık yüzde 58,9 ile Avrupa birincisi ve 38 OECD üyesi ülke arasında ilk sırada ve Dünya da ilk 5 ülke arasında yer almaktadır. Avrupa ülkelerindeki yıllık enflasyon Türkiye’de aylık olarak yaşanmaktadır.” dedi.
‘Üreticimiz borçlarını ödeyemez duruma gelmiş, tarla ve traktörleri ipotek edilmiştir.’
Avşar, bu verilere, ilgili mevzuat hükümlerine ve komite kararlarına rağmen ülkenin dört bir yanında hasat yapılmakta olan bu mevsimde kamuoyunda çokça gündem olan ve tarafıma da ulaşan ciddi sorunlar yaşandığını belirtti.
Avşar, “Üreticilerimiz, çiftçilerimiz; gübre, ilaç, mazot, tohum, su, elektrik, işçilik vb. üretim maliyetlerinde yaşanan yüzde yüze ulaşan maliyet artışlarıyla karşı karşıya kalmışlardır. Çiftçimiz, bu üretim maliyetlerinin artışıyla birlikte yetersiz tarım desteği almış ve ithalata dayalı politikalarla üretim yapamaz hale gelmiştir. Üreticimiz borçlarını ödeyemez duruma gelmiş, tarla ve traktörleri ipotek edilmiş, banka tarafından haciz konulacak duruma gelmiştir.” diye konuştu.
‘Ürün tarladayken maliyete değmediği için toplanmadan tarlalar tekrar sürülmektedir’
Avşar, hasat yapamayan, yapınca zarar eden üreticinin Bursa’da, Balıkesir’de, Kahramanmaraş’ta, Aksaray’da, Antalya’da, Manisa’da, Adana, Konya, Niğde, Gaziantep’te çeşitli protesto gösterileri düzenleyip destek beklentilerini dile getirdiğini kaydetti. Üreticinin binbir zahmetle yetiştirdiği domates, biber, kavun, karpuz, patlıcan, patates, soğan gibi birçok üründe plansızlık ve yanlış politika sebebiyle emeğinin karşılığını alamadığını vurgulayan Avşar, bu yüzden ürünün ya tarlada kaldığını ya çöpe gittiğini ya da ürün tarladayken maliyete değmediği için toplanmadan sürüldüğünü kaydetti.
Çiftçi “ürünüm ucuz” diye feryat ederken; tüketici “fiyatlar çok pahalı” diye veryansın etmektedir
Avşar; şöyle devam etti:
“Ancak ürünler tarladan düşük fiyatlarla alınırken aracıların devreye girmesiyle özellikle büyükşehirlerde 10-15 katı fiyatına satılabilmektedir. Üretici ürününe fiyat ve pazar bulamadığı için isyan ederken, kent yoksulu yüksek fiyatlar nedeniyle gıdaya erişememektedir. Çiftçi ‘ürünüm ucuz’ diye feryat ederken tüketici ‘fiyatlar çok pahalı’ diye veryansın etmektedir.”
‘Sebep yanlış tarım politikaları, artan girdi maliyetleri; üretimde plansızlık, yetersiz destekleme ve denetimsizliktir.’
Sektör temsilcilerinin görüşlerine dikkat çeken Avşar, “Sektör temsilcileri bu durumu; yüksek enflasyon, lojistikteki sorunlar, artan aracı sayısı, rekabetin yetersizliği, artan girdi maliyetleri, rantsal dönüşüme açılan tarım arazileri, hasada yakın yapılan ithalatlardan kaynaklı ürünün satılamaması veya satabilse bile ederinin çok altında tüccarlara vermek zorunda kalınması, kırsal nüfusun yaşlanması, üretimde plansızlık, destekleme politikası, marketlerin piyasayı yönlendirmesi, iklim etkisi gibi sebeplerle açıklamaktadır.” dedi. Avşar, Bakan Yumaklı’ya bir dizi soru yöneltti.
‘Gıda Komitesinin aldığı kararların uygulanmasına yönelik bir çalışmanız var mı?’
Bakanlığınızın düzenleyici ve denetleyici sorumluluğu hatırlatan Avşar; “Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi kararları çerçevesinde hazırladığınız bir acil önlem paketi var mıdır? Bu hususta uygulamaya yönelik somut adımlarınız nelerdir? Kamuoyuyla paylaşacak mısınız?” sorularını sordu.
‘Protesto gösterilerine katılan üreticimizin taleplerini dinlediniz mi?’
Üreticinin haklı protestolarını dile getiren Avşar, “Bahse konu protesto gösterilerine katılan üreticimiz ile görüşmeniz oldu mu? Taleplerini aldınız mı? Ürünü tarlada kalan kaç çiftçi bulunmaktadır? Taleplerini (kredi borçlarının yapılandırılması, Tarım Kredi Kooperatiflerinin alım yapması, maliyetlerin sübvanse edilmesi, vb.) karşılamak noktasında bir girişiminiz var mıdır?” ifadelerine yer verdi.
‘Tarımsal destekler yeterli mi?’
Avşar, “Artan yüksek girdi maliyetleri karşısında Bakanlığınız tarafından verilen tarımsal destekler yeterli midir? Bu parasal desteklerin yanında üretimin planlanması, sağlıklı ve işler bir piyasanın oluşturulması, üreticinin dış etkenlere karşı korunması, üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması gibi destek ve planlama çalışmalarınız var mıdır? Varsa uygulamaya yönelik örnekleriniz nelerdir?” dedi.
‘Üreticiyi dışarıya karşı koruyacak adımlar atacak mısınız?’
“Yanlış dış ticaret politikaları karşısında mağdur olan Üreticimizin menfaatlerinin korunmasına yönelik olarak dış ticaret tedbirleri bağlamında ithalatı sınırlayıcı, ihracatı destekleyici ve ön açıcı bir çalışmanız bulunmakta mıdır? Bu hususta bir açıklamada bulunacak mısınız?” ifadesini kullandı.
