HABERMAX. DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, artan girdi gücü zorluklarının dayanıklının ezildiğini ifade ederek, özellikle mazot fiyatlarındaki yüksek artışa karşılık ücret harcamalarının maliyetlerinin kısıtlamasını Meclis bileşenine taşındı. Karal, “Son yıllarda mazot fiyatları yüzde 130 iki civarında artarken, buğday alım fiyatı yalnızca yüzde 35-40 oranında oranlarda. Bakanlığınız bu dengesizliğe ilişkin olarak nasıl bir önlem almayı planlamaktadır?” bölgedeki yönelimi.

DEVA Partili Hasan Karal, son yıllarda derinleşen anlaşma krizi nedeniyle Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlarını istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) öneren soruyu sundu.
“Mazot fiyatları 2 yılda yüzde 130 arttı”
Milletvekili Karal, 2025 yılı haziran ayı itibarıyla mazot fiyatlarının litre başına 53 TL’ye ulaştığını, son iki yıldaki artışın yüzde 130’a yaklaştığını belirtti, buna rağmen Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) buğday için açıkladığı 13,50 TL/kg alım ücretinin devamına işaret etti.
“Üreticisinin emeğine karşılık bulmuyor, alınteri değer görmüyor”
Adana Çiftçiler Birliği’nin buğday üretim maliyetinin 11,85 TL/kg olarak açıkladığını hatırlatan Karal, çiftçinin zarar etmesi için bu fiyatın en az 16 TL/kg olduğunu vurguladı. Tarım sektöründeki maliyet-fiyat dengesizliğinin sürdürülebilirliği tehdidiyle karşı karşıya olan Karal, “Artan girdisi altında ezilen çiftçi artık büyümekte zorlanıyor. Özellikle mazot fiyatlarındaki sert artışa karşılık buğday fiyatlarının beklenmesinin çok altında kaldı. Çiftçi adeta doğurur yeniden doğuyor. Bu üretime devam etmesi değil. Bu nedenle ne yazık ki kırmada tarımdan kopuş hızlandı. Bu nedenle ne yazık ki kırmada tarımdan kopuş hızlanıyor. ifadelerine yer verdi.
“2025 yılı itibariyle 1 kg ürün üretim maliyeti Bakanlığınızca nasıl hesaplanmaktadır? Bu programlamada hangi kalemler (mazot, gübre, sulama, işçilik, amortisman vb.) dikkate alınmaktadır?”
Milletvekili Karal, Bakan Yumaklı’nın yanıtını istemiyle sunduğu önerilen şu soruların yanıtlarını aradı:
1) 2023, 2024 ve 2025 yıllarında çiftçilere uygulanan mazot destek tutarları (dekar başına) nedir? Aynı yıllarda mazotun litre başı piyasa fiyatları ne olmuştur?
2) 2025 yılı itibariyle 1 kg buğdayın üretim maliyeti Bakanlığınızca nasıl hesaplanmaktadır? Bu programlamada hangi girdi kalemleri (mazot, gübre, sulama, işçilik, amortisman vb.) dikkate alınır?
3) 2025 yılı mahsul alım fiyatı 13,50 TL/kg olarak açıklanmışken, üretici ve meslek kuruluşlarının 14–16 TL/kg arası maliyet beyanlarının göz önüne alınması, TMO tarafından herhangi bir fiyatla başlatılması planlanmakta mıdır?
4) Son iki yılda mazot fiyatları yüzde 130’a yakın artarken, buğday alım fiyatı yalnızca yüzde 35–40 oranında hızlanıyor. Bakanlığınız bu dengesizliğe ilişkin olarak nasıl bir önlem almayı planlamaktadır?
5) 2025 yılı itibarıyla çiftçilere mazot ve gübre için sağlanan toplam destek bölüşümü ne kadardır? Bu desteklerin bölgesel durumu nedir?
6) “Bitkisel Üretimde Yeni Destekleme Modeli” kapsamında çiftçiye sağlanan mazot ve gübre desteklerinin karşılanan oranı (yüzde kaç) nedir? Bu destek hangi tarihlerde çiftçiye ödenmiştir?
7) 2023–2025 yılları arasında buğday üretim alanlarında (bazılarında) yaşanan artış veya azalış oranı nedir? Bu dönemde üretimden üretilen çiftçi sayısı kaçtır mı?
8) 2025 yılı için, çiftçilere yönelik herhangi bir acil destek paketi, vergi indirimi, sübvansiyon veya fiyat Paketlenmesi planlanmakta mıdır?
9) TMO tarafından temel tarım desteği alım fiyatları belirlenirken, çiftçi temsilcilerinin (ziraat odaları, üretici birlikleri, sendikalar) görüşü alınmakta mıdır? Alınıyorsa bu süreç nasıl işliyor?
10) Buğday üretiminin korunması ve çoğaltılmasının azaltılması amacıyla Bakanlığınız tarafından planlanan somut politika araçları nelerdir?