HABERMAX.“İç talebin baskılanmasındaki külfet dengesi düzgün ayarlanmazsa, toplumsal maliyeti çok ağır olur”
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunuma katılan DEVA Partisi Balıkesir Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Burak Dalgın, sunumun ardından mevcut ekonomik durumu değerlendirerek Erkan’a sorular yöneltti.
Dalgın, Hafize Gaye Erkan’ın “Yükümüz ağır” sözlerine ilişkin “O yükün niye ağır olduğunu hem bu heyet hem de milletimiz biliyor. Hangi politikalarla, hangi tercihlerle, hangi inatlarla o yükün ağırlaştığı ve milletin sırtına bir külfet olarak yıkıldığını hepimiz biliyoruz” dedi.
Burak Dalgın, TCMB Başkanının sunumuna ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
“Sunumunuzda üç temel husus önem taşıyor. Birincisi, vergi artışları. Ekonomideki geçişin külfeti maalesef sabit gelirlilerin ve orta direğin sırtına yıkıldı. Vergilerdeki artış enflasyonu da doğrudan etkiliyor. Bununla ilgili maliye politikası ve para politikası arasında nasıl bir koordinasyon yürütülecek?
İkincisi, hizmet sektörü enflasyonunun katılığı. Bu fevkalade önemli çünkü ekonominin ve istihdamın yüzde 60’ı hizmetler sektöründe. Biz burayı çözmeden ekonomiyi de büyütemeyiz, enflasyonu da çözemeyiz. Fakat bunu çözerken hizmet sektörünün serbestleştirilmesi ve rekabete açılması fevkalade önem taşıyan bir husus. Enflasyonun katılığını kırmanın yöntemlerinden bir tanesi bu. Hâlbuki bugün biz ne görüyoruz? İstanbul’daki taksilerde, uluslararası ödeme sistemlerinde, çok çeşitli alanlarda yasakları görüyoruz. Bu yasaklar çıkar lobilerine hizmet ediyor, rekabeti engelliyor ve fiyatları daha da katılaştırıyor. Bu alanda hep konuşulan yapısal reformların hizmet sektörünü de kapsaması gerektiği çok aşikâr.
Üçüncü husus da sanayideki girdi fiyatları. Sizi doğrudan etkilemiyor ancak enflasyonu etkiliyor. Bu alanda da bir kamu politikasının bütüncüllüğü önemli diye düşünüyorum.”
Dalgın, değerlendirmelerinin ardından Hafize Gaye Erkan’a şu soruları yöneltti:
“Üç önemli hususa değindiniz. Bir tanesi fevkalade yüksek olan iç talebin dizginlenmesi. Bunu dizginlemek iyi tabii de bunun ciddi bir toplumsal maliyeti de var. Sahada olan bütün milletvekili arkadaşlarım da herhâlde buna şahitlik ediyorlardır. İç talebi baskılamak demek vatandaşın daha az tüketmesi demek. Buradaki külfet dengesinin düzgün ayarlanması lazım. Aksi takdirde çok ağır bir toplumsal maliyetle karşı karşıya kalırız.
İkincisi, faizlerin artması neticesinde birtakım şirketlerin zora girmesi. Bunların bazıları finansal zorluk yaşayan şirketler, yaşaması gereken şirketler. Bazıları da zombiler yani sadece ucuz krediyle hayatta kalmış, düşük reel faiz hatta negatif reel faiz sayesinde hayatını idame ettirmiş, fakat faizler makûl boyuta geldiğinde artık hayatını sürdüremeyecek olan şirketler. Bu zombi şirket meselesi hem ekonominin işleyişi açısından hem de bankacılık sistemi açısından önemli. Makroihtiyati tedbirler açısından buna nasıl bakıyorsunuz?
Üçüncü önemli husus da maalesef ki itibar açığı. Devraldığınız enkazın belki de en büyük sorunu bu çünkü bildiğiniz üzere Merkez Bankası her sene yüzde 5 enflasyon hedefiyle başlıyor. İki ay sonra yüzde 20,30,40 oluyor ve yukarıya doğru gidiyor. Sizin idarenizde bunun değişeceğini düşünüyorum. İnşallah sizin döneminizde öngörülen rakamlar ile gerçekleşen rakamlar uygun bir şekilde ilerler.”
DEVA Partisi Milletvekili Dalgın’ın da aralarında bulunduğu Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi milletvekillerinin görüşlerini dinleyen Merkez Bankası Başkanı Erkan, “Toplumun refahına en büyük katkıyı sağlayabilmek için bir teknik kurum olarak ve teknik bir kurumun Başkanı olarak sizlerin görüşlerini çok değerli buluyoruz, hepsini not aldık, hepsini kaydettik” dedi.
Erkan, komisyon üyesi milletvekillerini istişarelerde bulunmak üzere Merkez Bankası’na da davet etti.
