HABERMAX. Çekmeköy ilçesinde son dönemde kamuoyunu meşgul eden Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) kira desteği tartışmaları, yeni boyutlar kazandı. Belediye’nin bu merkezlere verdiği desteğin kesildiği yönündeki iddialar, yerel halk arasında endişe yaratırken, yaptığımız kapsamlı araştırmalar ve belediye yetkilileriyle görüşmeler, konunun arka planını aydınlattı. Sağlık Bakanlığı’nın ASM’lere yönelik mali destek mekanizmalarının devrede olduğu ortaya çıkarken, belediyenin rolü ise daha sınırlı ve hukuki çerçevede tanımlı bir destek olarak belirlendi. Bu durum, kamu kurumları arasındaki işbirliği ve kaynak kullanımının hassas dengesini bir kez daha gündeme getirdi.
İddiaların Kökeni: Kira Desteği Gerçekten Kesildi mi?
Çekmeköy’de faaliyet gösteren ASM’lerin belediyeden aldığı kira desteğinin aniden kesildiği haberleri, sosyal medya ve mahalle sohbetlerinde hızla yayıldı. Vatandaşlar, bu kesintinin merkezlerin hizmet kalitesini düşüreceğinden endişe duyarken, bazı hekimler ve aileler de konuyu dile getirdi. Ancak belediye kaynaklarından edindiğimiz bilgilere göre, durum sanılandan farklı. Belediye yetkilileri, “Tasarruf tedbirlerinin en üst düzeyde uygulandığı bu dönemde, belediyenin ASM’lere doğrudan kira, elektrik veya su gibi giderleri karşılaması hukuken mümkün değil” diyerek iddiaları yalanladı. Bunun yerine, belediyenin sunduğu desteklerin temizlik, bakım, küçük onarımlar ve personel yardımı gibi alanlarla sınırlı olduğu vurgulandı.
Yetkililer, bu desteklerin devam ettiğini ve kurumlar arası işbirliğinin bir parçası olduğunu ifade etti: “Belediyemiz, diğer kamu kurumlarına olduğu gibi ASM’lere de imkanlar dahilinde yardımcı oluyor. Örneğin, temizlik ekiplerimizi yönlendiriyoruz veya küçük tadilatlar için destek veriyoruz. Karşılıklı olarak, diğer belediyelerden eğitim gibi konularda yardım alıyoruz. Bu, vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerine erişimini güçlendiren bir dayanışma modeli.”
Sağlık Bakanlığı’nın Rolü: Cari Gider Ödemeleri Ne İşe Yarıyor?
Konunun merkezinde, Sağlık Bakanlığı’nın ASM’lere yönelik mali mekanizması yatıyor. Araştırmalarımıza göre, bakanlık her ayın 15’inde aile hekimlerine maaş ödemesinin yanı sıra, “cari gider ödemesi” adı altında ek bir bütçe aktarıyor. Bu ödeme, ASM’lerin sınıflandırma kriterlerine göre belirleniyor ve kira, elektrik, su, doğalgaz gibi temel giderleri kapsıyor. Ayrıca, temizlik personeli, ek sağlık çalışanı veya tıbbi sekreterlerin maaş ve SGK primleri; bina içi tadilatlar; tıbbi cihaz temini; buzdolabı, jeneratör gibi ekipmanların alımı ve bakımı gibi masraflar da bu fondan karşılanıyor.
Ödemeler, illerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeyine göre ayarlanıyor ve genellikle ayın ilk 10 günü içinde yapılıyor. Çekmeköy gibi İstanbul’un gelişmiş ilçelerinde bu ödemelerin tüm masrafları rahatlıkla karşıladığı belirtiliyor. Bir belediye yetkilisi, “Sağlık Bakanlığı’nın bu sistemi zaten ASM’lerin bağımsızlığını ve sürdürülebilirliğini sağlamak için tasarlanmış. Belediye veya başka bir kurumun bu giderleri üstlenmesi, bütçe kanunlarına aykırı olur” diye konuştu.
Çekmeköy’de ASM Modelleri: Kamu ve Sanal ASM’ler
İlçede iki tür ASM bulunuyor: **Kamu ASM’leri** ve **Sanal ASM’ler**. Kamu ASM’leri, devlete ait binalarda faaliyet gösteriyor; burada kira doğrudan aile hekiminin maaşından kesiliyor. Sanal ASM’ler ise uygun kamu binası olmayan yerlerde özel mülklere kiralanıyor. Kira sözleşmeleri, aile hekimleri ile mülk sahipleri arasında yapılıyor ve ödemeler, bakanlığın cari gider fonundan karşılanıyor.
Bu yapı, ASM’leri diğer kamu kurumlarından ayırıyor. Aile hekimleri ve yardımcı personel, memur statüsünde değil; Sağlık Bakanlığı ile sözleşmeli çalışıyor. Bu sistem, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’ne göre düzenlenmiş ve 1. basamak sağlık hizmetlerini kapsıyor – tıpkı okulların Milli Eğitim Bakanlığı’na, belediyelerin İçişleri Bakanlığı’na bağlı olması gibi.
Yetkililer, bu farkın önemini vurguluyor: “ASM’ler Sağlık Bakanlığı’na bağlı, ancak işleyişleri daha esnek. Cari gider ödemeleri, hekimlerin bağımsızlığını korurken, belediye gibi kurumlar ancak yardımcı rol oynayabilir.”
Vatandaşlara Hizmet Kalitesi Ön Planda
Belediye yetkilileri, tartışmaların hizmet kalitesini etkilemeyeceğini belirtiyor. “Kurumlar arası destekler, vatandaşlarımızın daha iyi hizmet alması için var. Çekmeköy Belediyesi olarak, ASM’lere temizlik ve bakım gibi alanlarda destek vermeye devam edeceğiz. Bu, tasarruf tedbirleri kapsamında da sürdürülebilir” ifadeleri kullanıldı.
Konuyla ilgili görüş aldığımız bir aile hekimi ise, “Cari gider ödemeleri yeterli oluyor, ancak yerel destekler hizmetimizi kolaylaştırıyor. Belediye’nin kesinti yaptığı iddiaları abartılı; asıl sorun, genel ekonomik koşullar” dedi.
Çekmeköy’de: Dayanışma ve Hukuki Çerçeve
Çekmeköy’deki ASM kira desteği tartışması, kamu kurumlarının rollerini ve işbirliğini bir kez daha gündeme getirdi. Sağlık Bakanlığı’nın mali yükümlülükleri devam ederken, belediyenin sınırlı destekleri hukuki sınırlar içinde sürüyor. Yetkililer, vatandaşları doğru bilgilendirmeye çağırırken, bu tür iddiaların hizmet akışını etkilememesi için şeffaflık vurgusu yaptı.
Çekmeköy halkı, sağlık hizmetlerinin kesintisiz devam etmesini beklerken, bu olay kurumlar arası koordinasyonun önemini bir kez daha kanıtladı. Gelecekte benzer tartışmaların önlenmesi için, bakanlık ve belediyeler arasında daha net iletişim kanalları kurulması öneriliyor.