Ünlü Prof. Dr. Mümtaz Soysal hayatını kaybetti

AHA.Eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal hayatını kaybetti. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde çok sayıda öğrenci yetiştiren Soysal, bir dönemin efsanevi kitabı ‘Anayasaya Giriş’in de yazarıydı. Alzheimer tedavisi gören Soysal 90 yaşındaydı.

Anayasa Hukuku’nun önde gelen isimlerinden olan Prof. Dr. Soysal, Uluslararası Af Örgütü’nün Türkiye’den seçilen ilk ve son genel sekreteri oldu. Soysal İstanbul’da tedavi görüyordu. Soysal’ın Çarşamba günü İstanbul’da toprağa verilmesi bekleniyor.

Soysal’ın ölümü üzerine ailesine baş sağlığı mesajları paylaşıldı. İşte o mesajlardan bazıları:

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç: Hocaların hocası ünlü anayasa profesörü ve eski dışişleri bakanı #MümtazSoysal’ı kaybettik…
Hocamıza Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum…

Ekrem İmamoğlu: Ülkemizin akademi ve siyaset dünyasında önemli çalışmalar yapan eski Dışişleri Bakanımız Prof. Dr. Mümtaz Soysal’ın vefat haberini üzülerek öğrendim. Kendisine Allah’tan rahmet, yakınları ve sevenlerine başsağlığı dilerim.

Yılmaz Büyükerşen: Türkiye’de akademi ve siyaset dünyasında büyük bir iz bırakan eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal’ı kaybettik. Kendisine Allah’tan rahmet, ailesine sabır ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Engin Özkoç: Hocaların hocası ünlü anayasa profesörü ve eski dışişleri bakanı #MümtazSoysal’ı kaybettik… Hocamıza Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum… Umut Oran: Mümtaz Soysal; aydın ahlakına sahip, tutkulu bir vatansever ve inançlı bir siyaset adamıydı. Memleketin en zor günlerinde dahi doğru bildiklerini Türk milletiyle paylaşmaktan geri durmadı. Mekanı cennet olsun. Türk milletinin başı sağolsun.

Mustafa Sarıgül: Eski Dışişleri bakanlarımızdan değerli devlet adamı, akademisyen Prof. Dr. Mümtaz Soysal’ın vefat haberini üzülerek öğrenmiş bulunmaktayım. Kendisine Allah’tan rahmet, sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Mümtaz Soysal kimdir? Mümtaz Soysal kaç yaşındaydı?

1961 Anayasası’nın imza sahiplerinden bir olan Mümtaz Soysal hayata gözlerini yumdu. Peki Mümtaz Soysal kimdir, kaç yaşındaydı. İşte Mümtaz Soysal hakkında merak edilenler…

Hukukçuluğunun yanı sıra gazete yazılarıyla da tanınan Prof. Dr. Mümtaz Soysal birçok gazete ve dergide de görev aldı. Türkiye’de edebiyatın önde gelen isimlerinden olan ve 40 yaşında hayata veda eden Sevgi Soysal ile evliliğinden iki çocuk (Defne Soysal, Funda Soysal) babası olan Mümtaz Soysal 90 yaşındaydı.

MÜMTAZ SOYSAL KİMDİR?

Mümtaz Soysal, 1929 yılında Zonguldak İli’nde doğdu. Galatasaray Lisesi’ni (1949), ardından Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni (SBF) (1953) bitirdi. Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde asistan olarak görevliyken fark dersi sınavlarını vererek Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden de mezun oldu (1954). 1956’da SBF’de asistan olarak çalışmaya başladı; 1958’de siyasal bilimler alanında doktora çalışmasını tamamladı. SBF’de Anayasa Hukuku profesörü olarak uzun yıllar ders verdi.

Temsilciler Meclisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) temsilcisi (6 Ocak 1961 – 25 Ekim 1961) olarak Anayasa Komisyonu üyeliği yaptı. 1963’te SBF’de doçent, 1969’da profesör olan Soysal, 1971 yılında aynı fakültenin dekanlığına seçildi. 12 Mart Muhtırası’ndan sonra 18 Mart 1971’de dekanlığı esnasında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alınıp tutuklandı. 1968’den beri okuttuğu Anayasa’ya Giriş ders kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı, 6 yıl 8 ay ağır hapis, 2 ay 20 gün Kuşadası’nda emniyet gözetimi altında bulundurulmaya ve kamu haklarından ebediyen mahrumiyete mahkûm edildi. Toplam 14.5 ay Mamak Cezaevi’nde kaldı. Mamak Cezaevi’nde iken yazar Sevgi Soysal ile evlendi (Sevgi Soysal 1976 yılında ölmüştür).

Hukukçuluğunun yanı sıra gazete yazılarıyla da tanınan Soysal Forum, Akis, Yön, Ortam gibi dergilerde, Yeni İstanbul, Cumhuriyet, Ulus, Barış, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde yazarlık yaptı. Milliyet gazetesinde 1974’te “Açı” başlığıyla yayımlamaya başladığı köşe yazılarını 1991-2001 yılları arasında Hürriyet’te, 2001’den beri de Cumhuriyet’te sürdürmektedir.

1962 yılında arkadaşlarıyla birlikte Sosyalist Kültür Derneği’ni kurdu. 1969-71’de Akdeniz Sosyal Bilim Araştırma Konseyi Başkanlığı, 1974-78 arasında Uluslararası Af Örgütü ikinci başkanlığı görevlerini yürüttü. 1979’da BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Uluslararası İnsan Hakları Öğretimi Ödülü’nü aldı.

1991 seçimlerinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden Ankara’dan kontenjan adayı oldu ve TBMM’ye seçildi. TBMM’de Çekiç Güç, OHAL, demokratikleşme, Kıbrıs, özelleştirme gibi konularda hükümet politikalarını eleştiren Soysal, özellikle özelleştirme konusundaki yetki yasaları için Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvurularla koalisyon ortağı DYP’lilerin tepkisini çekti. Bu başvuruları sonucunda Anayasa Mahkemesi tarihinde ilk kez bir yürütmeyi durdurma kararı verdi. Anayasa Profesörü Soysal, SHP’nin hükümet ortaklığı içindeki pasif tutumuna sürekli tepki gösterdi, “vuruşarak çekilme” yaklaşımıyla Türk siyasi literatürürne geçti. Murat Karayalçın döneminde kısa bir süre için dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Ancak bir süre sonra bakanlıktan istifa etti.

1995 yılındaki anayasa değişikliği çalışmaları esnasında özellikle DYP’li Coşkun Kırca ile tartışmalarıyla yine gündemde kaldı. Seçim yasasının Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesinde başrolü oynadı. Sonrasında CHP’ten koptu, DSP saflarına geçti. 1995 genel seçimleri’nde DSP’den Zonguldak milletvekili seçildi. Daha sonra Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit’le anlaşmazlığa düşerek DSP’den ayrıldı (1998). 2002’de Bağımsız Cumhuriyet Partisi’ni kurdu ve parti genel başkanı oldu.

Kıbrıs’taki toplumlararası görüşmelerde anayasa danışmanlığı görevini üstlenen uzun yıllar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’a danışmanlık yaptı.

Paylaşın: