HABERMAX. Deprem nedeniyle hasar gören M tipi cezaevinde bulunan 713 mahkumun; Amasya, Bafra, Bitlis, Elazığ, Erzurum, Gümüşhane, Muş, Oltu, Rize, Trabzon, Erciş ve Gevaş ceza infaz kurumlarına nakilleri sağlanmıştır. Van ve Erciş’te daha önce başlayan Adliye binası inşaatlarının çalışmaları hızlandırılmıştır. Van ve Erciş’e adli işlemlerin daha hızlı yürütülebilmesi için hakim ve savcı görevlendirilmesi yapılmıştır. Depremlerde yıkılan binalarla ilgili Başsavcılık tarafından başlatılan soruşturmalar çerçevesinde; ilgili kurumlar ve meslek odaları örgütlerinden bilgi alınarak, deliller toplanmış ve soruşturmalar ciddiyetle takip edilmiştir.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çalışanları bölgede “Kırmızı Montlular” adıyla faaliyetlerini gerçekleştirmişlerdir. Afet bölgesinde verilecek hizmetleri daha etkin yürütmek üzere, Bakanlık Merkezi’nde, Van’da ve Erciş’te Koordinasyon Merkezleri oluşturulmuştur. Kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve afetzede vatandaşlarımıza psiko-sosyal destek verilmesi için kurulan 30 sahra çadırında, 200’den fazla sosyal çalışmacı, sosyolog, psikolog ve psikolojik rehberlik danışmanı depremzedelere psiko-sosyal destek sağlamıştır.
Van Merkez ve Erciş’te 15’er kişiden oluşan 9 ekip, depremden etkilenen vatandaşlarımızı ziyaret ederek, yerinde tespitle ihtiyaç belirleme ve ihtiyaçların karşılanması hizmetini yürütmüştür. Afet sonrası kuruluş bakımında olan kadın, çocuk, yaşlı ve engellilerin il dışına nakilleri sağlanmıştır. Bebekli Anneler, Bakanlığa bağlı kuruluşlarda misafir edilmiştir.
Alan Taramaları
Depremden etkilenen 1.293 bedensel engelli vatandaşımızın tedavilerinin yapılması için yakınları ile birlikte il dışına nakilleri gerçekleştirilmiştir. Konteynerkentlerdeki çocuklara yönelik okul öncesi eğitimi, kütüphane hizmetleri, tiyatro, sinema, gezi ve sosyal etkinlik ile kurs faaliyetleri (satranç, dama, tiyatro, müzik, resim) gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetlere bugüne kadar 0-18 yaş aralığında 112.250 çocuk ve gencin katılımı olmuştur.
Konteynerkentlerdeki yetişkin erkeklere yönelik aile içi eğitim, sağlık eğitim seminerleri, beceri geliştirme, insan hakları eğitim programları ile sosyal ve kültürel etkinlikler (sinema günleri, tiyatro ve şehirlerarası geziler) düzenlenmiştir. Faaliyetlere bu güne kadar 12.284 kişinin katılımı olmuştur.
Çadır ve konteyner kentlerdeki kadınlara yönelik aile içi eğitim, sağlık eğitim seminerleri, beceri geliştirme, insan hakları eğitim programları ile sinema günleri, kahvaltı programları, piknikler ve şehirlerarası geziler düzenlenmiştir. Faaliyetlere bu güne kadar 33.212 kişi katılmıştır.
Avrupa Birliği Bakanlığı
Yaşanan büyük deprem felaketi sonrasında Avrupa Birliği aday ülke olarak istifade etmekte olduğumuz Katılım Öncesi Yardım Aracı fonlarından da bölgeye destek aktarılması amacıyla Avrupa Birliği Bakanlığı’nca talepte bulunulmuştur. AB Bakanlığı Müsteşarı Sayın M. Haluk ILICAK’ın imzasıyla söz konusu talep 26 Ekim 2011 tarihinde Avrupa Komisyonuna iletilmiştir. Böylelikle Avrupa Birliği fonlarından, 2008 yılı SEI programlaması kapsamında ülkemize tahsis edilmiş ancak kullanımı gerçekleştirilememiş olan 4 milyon Avro tutarındaki yardımın Türk Kızılay’ı kanalıyla deprem bölgesinde kullandırılmasına yönelik çalışmalar başlatılarak 1 hafta gibi bir sürede tamamlanmıştır. 4 milyon Avro’nun Kızılay’a aktarılmasına dair hibe anlaşması Türk Kızılay’ı ve Merkezi Finans ve İhale Birimi arasında 31 Ekim 2011 tarihinde imzalanmıştır. Anlaşma, mağdur durumdaki vatandaşlarımızın acil barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla 6.000 kişilik geçici barınma ünitesi tesis ederek ulusal çapta yürütülen çalışmalara önemli bir destek sağlamıştır.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Deprem felaketinden önce KOSGEB tarafından Türkiye genelinde uygulanmakta olan; ilk 6 ayı ödemesiz, aylık eşit taksitler halinde ödemeli toplam 18 ay vadeli limiti işletme başına 100.000 TL olan Acil Destek Kredisi, deprem felaketi sonrasında daha da uygun hale getirilmiştir. Bu kapsamda ödemesiz dönem 6 aydan 12 aya, çıkarılmış ödemeler de 3’er aylık eşit taksitler halinde olmak üzere toplamda 36 aya çıkarılmıştır.
İşletme başına üst limiti 100.000 TL olan ve faiz bedelinin tamamı KOSGEB tarafından karşılanan 0 Faizli Acil Destek Kredi Programı, Van ilimizden gelen talepler doğrultusunda, Van ili özelinde daha da iyileştirilerek;
olmak üzere iki ayrı kredi destek programı halinde süratle hazırlanmış ve uygulamaya alınmıştır.
Aralarında Akbank, Albaraka, Denizbank, Finansbank, Garanti Bankası, Halkbank, İş Bankası, Şekerbank, TEB, Türkiye Finans Katılım Bankası, Vakıflar Bankası, Yapı Kredi ve Ziraat Bankası’ nın bulunduğu toplamda 13 banka ile Protokol düzenlenerek eş zamanlı başvurular e-ortamda alınmaya başlanmıştır. Tüm başvurular KOSGEB Başkanlığı tarafından hazırlanan özel yazılım sistemi ile On-line olarak takip edilmektedir.
Yukarıda belirtilen çerçevede;
Olarak iki ayrı kredi programı hayata geçirilmiştir.
17 Ağustos 2012 tarihi itibariyle;
Bölge genelinde; Uygulanan her iki Kredi Destek Programı ile toplamda 4.438 işletmeye 259.421.236 TL tutarında fiilen kullandırılan krediler için KOSGEB Destek Bütçesinden 64.831.334 TL aktarılmıştır.
Ayrıca, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca OSB tüzel kişilikleri ile KSS yapı kooperatiflerine; organize sanayi bölgelerinin altyapı yatırımları ile bölge müdürlüğü hizmet binası ve sanayi sitelerinin altyapı inşaatının tamamını, üstyapı inşaatının ise yüzde yetmişine kadar olan kısmı için kredi desteği verilmektedir.
Bu kapsamda anılan süreç içerisinde Van İli ve İlçeleri KSS (Deprem Hasarları Onarımı) projesi 2.700.000.-TL ödenekle, Van Yeni KSS (Noksan Kalan İşler) 3.500.000.-TL ödenekle 2012 Yılı Yatırım Programına Yeni Proje olarak dahil edilmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca olarak Van depreminin ardından, vatandaşlarımızın yaralarının sarılmasına yönelik olarak; Sigorta primlerini 1 yıl süreyle erteleme kararı alınmıştır.Toplum Yararına Çalışma Projesi çerçevesinde Van’da 7.500 vatandaşımızın istihdamı gerçekleştirilmiştir. 6270 sayılı Kanunla 30 gün hizmeti olması kaydıyla ölenlerin geride kalan eş ve çocuklarına ölüm aylığı sakat kalanlara ise malullük aylığı bağlanması sağlanmıştır. Bu kapsamda bu güne kadar 172 kişiye aylık bağlanmıştır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
300 teknik eleman hasar tespit çalışmalarında bulunmak üzere Van Valiliği emrinde görevlendirilmiştir. Mahallelerde muhtarlık bürosu olarak kullanılmak üzere iç teşrifatı yapılmış konteynır bürolar oluşturulmuş, muhtarlara, online bilgi paylaşımının sağlayabilmeleri amacıyla diz üstü bilgisayarlar verilmiştir. İlbank A.Ş tarafından Erciş Çadır Kentin “İçmesuyu ve Kanalizasyon Projesi” hazırlanmıştır. Edremit İlçesine taşınan Van Emniyet Müdürlüğü ve lojmanlarının içmesuyu işinin yaklaşık maliyet ve projesinin yapılması ve inşaat uygulamasına yönelik İlbank A.Ş. tarafından teknik destek verilmiş, konteyner sahasının altyapı projesi hazırlanmıştır. Depremde zarar gören Belediyelerin İlbank A.Ş.’ye olan borçları, talepleri doğrultusunda bir yıl ertelenmiştir. Van, Erciş, Edremit, Gevaş, Çiçekli ve Akdamar Belediyeleri’nin hasar tespit çalışmaları yapılmıştır. Van ve Erciş’te yapılacak kalıcı konutların altyapılarına yönelik fizibilite çalışmalarına teknik ve doküman desteği sağlanmıştır.
Depremin ilk gününden itibaren Van İl Afet ve Acil Durum Merkezi’nde Tapu Kadastro Veri Birimi kurularak, ilk etapta acil ihtiyaç olan; Coğrafi Bilgi Sistemine Dayalı Kadastral Altyapı Bilgileri, Tapu Bilgileri, Orto-Foto (Sayısal Hava Fotoğrafı), gibi sayısal veriler hizmete sunulmuştur. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet binası ve personel barınması için oluşturulacak olan konteyner ve prefabrik binaların alan seçimi ve alt yapı çalışmalarında kurumlara teknik destek verilmiştir. Kadastral alt yapı ile ilgili, kalıcı ve geçici yerleşim alanlarının planlanması ve zemin çalışması faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Yeni yerleşim yerleri için, arazilerin mülkiyet yönüyle sınıflandırılması yapılarak (Meralar, Maliye Hazinesi, Kadastro Harici ve Özel Mülkiyet) oransal bilgi ve kadastral haritadaki konumlarını belirleyen çalışmalar yapılmıştır.
Dışişleri Bakanlığı
Arama-kurtarma faaliyetleri devam ederken, uluslararası camia da; çadır, konteyner ve prefabrik ev gönderme talebinde bulunmuştur. Bu çerçevede ülkemize yardım talebinde bulunan ülkelerin teklifleri değerlendirilmiş olup, hava yolu ile gelen yardımların Erzurum, Ankara, İstanbul havaalanlarına yönlendirilmeleri ve kabulü sağlanmıştır. Deniz yolu ile gelen yardımların Mersin’e, karayolu ile gelen yardımların ise Van’a yönlendirilmesi ve kabulü sağlanmıştır. Ayrıca yapılan uluslararası nakdi yardımların takibi yapılmıştır.
Ekonomi Bakanlığı
Gönderilen yardım malzemeleri, tıbbi ve cerrahi teçhizat ile laboratuvar teçhizatı gibi maddeler ile krizden zarar gören kişilere ücretsiz dağıtılmak amacıyla getirilen eşyaların ithalatının ivedilikle gerçekleştirilmesi için gerekli kanuni düzenlemeler yapılarak olası sorunlara karşı gerekli önlemler alınmıştır. Ayrıca, Van da dahil olmak üzere, sınır ticareti kapsamına giren illerin günlük ihtiyaçlarının komşu ülkeden daha hızlı ve ucuz bir şekilde karşılanabilmesini teminen; 2012 yılına ait ithalat kotalarının belirlenmesinde, ithalatı yapılacak ürün cins ve miktarlarının artırılmasının yanı sıra, bazı tarım ürünlerinin ithalatına izin verileceği dönemlerde de esneklik sağlanmıştır.
Bakanlık koordinasyonunda, Van’da “Elektrik ve Elektronik” ile “Bilişim Teknolojileri” alanlarında öğrenim gören 9. ve 10. Sınıftan toplam 59 öğrenci, Bursa’da Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’nde 2011-2012 dönem sonuna kadar misafir öğrenci olarak öğrenime başladı. Bu öğrencilerin iaşe, ibate, okul kıyafetleri ve okul araç gereç masrafları Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Eğitim Vakfı’nca karşılanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi’nin görevlendirdiği, dört kişiden oluşan araştırma ekibi tarafından 24-28 Ekim 2011 tarihleri arasında afet bölgesinde depremin kaynak fayı ve diğer jeolojik özelliklerine ilişkin çalışmalar yapılmıştır. Afet Bölgesinde Depremin Kaynak Fayı ve Diğer Jeolojik Özelliklerine ilişkin yapılan saha gözlemleri ve ön değerlendirmeler ile ilgili özetini içeren “23 Ekim 2011 Van Depremi Saha Gözlemleri ve Kaynak Faya İlişkin Ön Değerlendirmeler” raporu hazırlanmış, web sitesinde yayımlanarak kullanıma sunulmuştur.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nca bölge için depremden bugüne kadar 62 merkezde toplam 577 kişi için dozimetre ölçüm hizmeti gerçekleştirilmiş olup Van ilimizde toprak ve su örnekleri alınarak analizleri yapılmıştır. TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nce 17. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü yerleşkesinde bulunan binaların hasar durumlarının tespiti için heyet gönderilerek yerinde inceleme yaptırılmıştır. TTK Genel Müdürlüğü’nce Deprem bölgesine 5 ayrı kurtarma ekibi gönderilmiştir.
TKİ Genele Müdürlüğü’nce 02.04.2012 tarihi itibarıyla Van il/ilçelerine 69.273.080 TL tutarında toplam 234.824 ton kömür gönderilmiştir. TPAO Genel Müdürlüğü’nce Batman Bölge Müdürlüğünden 27 personel görevlendirilmiş olup, 2 adet vinç, 1 adet jumbolu mack, 2 adet 10 12 kişilik yatakhane, 1 adet 400 kVA jeneratör, 1 adet arama kurtarma aracı, 1 adet binek araç, 1 adet 4×4 pikap, 2 adet 4×2 sürücülü pikap ve 80 adet battaniye, 20 adet elyaf yorgan, 1 TIR pet su, 1 adet 150 kişi kapasiteli yemekhane ve mutfak, 1 adet banyo-wc barakası, 220 adet iş kabanı, 200 Adet iş botu, 2 adet ofis tipi kamp barakası deprem bölgesine gönderilmiştir.
TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nce Van merkez, Erciş merkez ve köylerinde kurulan çadırlara, Mevlana evlerine ve konteynerlere elektrik tesisleri yapılarak enerji verilmiştir. Oluşabilecek arızalara en kısa sürede müdahale edilebilmesi için personel görevlendirmesi yapılmıştır. 83 adet hasarlı trafo değiştirilmiş olup, çadırkentler ve Mevlana evleri için 31 adet yeni trafo postası kurulmuştur. Van merkez köylerinde trafosu yetersiz olan 15 adet köyün trafosu güç artırımı yapılarak değiştirilmiştir. Depremlerden dolayı Merkez İlçe ve Erciş Şehir şebekelerinde tahrip olan elektrik şebekelerinin yenilenmesi ile depremden dolayı oluşturulan yerleşim yerlerine acil olarak enerji verilmesi için AG YG(OG)-TRP Elektrik Tesisi yapım işleri için 5.383.000 TL ve Van Merkez İlçe ve Erciş ilçesine bağlı 42 Köy Şebekesinde tahrip olan elektrik şebekelerinin yenilenmesi ile depremden dolayı oluşturulan yerleşim yerlerine acil olarak enerji verilmesi için AG YG(OG)-TRP Elektrik Tesisi yapım işleri için 2.690.000 TL olmak üzere toplam 8.073.000 TL 2011 yılında özkaynak faslından olmak üzere yatırım yapılmıştır.
Gençlik ve Spor Bakanlığı
35 konteynerkentte, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından kurulan 8 Gençlik Merkezi ve 4 büyük etkinlik çadırında yapılan faaliyetlerle toplam 56.000 depremzede vatandaşa ulaşılmıştır.
YURTKUR tarihinin en büyük yatırımı Van’a yapıldı. Van’da biri 5 bin diğeri 950 yatak kapasiteli yurt yapımı kararlaştırılmıştır.. Ayrıca Van ili ve ilçelerindeki Kurum yurtlarında barınan ve ailesi Van ili ve ilçelerinde ikamet eden toplam 7 bin 7 öğrenci, 2011-2012 öğretim dönemlerinde yurt ücretinden muaf tutulmuştur.
Gençlik merkezi ve çadır kentlerde çevre gezileri, İngilizce, diksiyon, bağlama, gitar, resim, satranç, mangala, halk oyunları ve dans kursları düzenlenmiştir. Çocuk ve gençler servislerle taşınarak antrenörler eşliğinde boks, judo, basketbol, voleybol, jimnastik, hentbol, güreş, badminton, bocce ve tekerlekli kayak çalışmaları yapılmıştır. Futbol ve masa tenisi turnuvaları düzenlenmiştir.
Etkinliklere Dünya Motosiklet Şampiyonu Kenan Sofuoğlu, Ralli şampiyonu Burcu Çetinkaya gibi ünlü sporcular katılmıştır. Sinema çadırında, sinema, sihirbaz ve palyaço gösterileri yapıldı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Toplam alanı 258.860 m2 olan bu çadır barınaklarda kış dönemi boyunca 80.680 adet küçükbaş ve 49.207 adet büyükbaş hayvan barındırılmıştır. 2.832 işletmeye çadırda hayvan barındırma ile ilgili eğitim verilmiştir. Van Merkez ve Erciş İlçelerinde küçük baş hayvan başına 60 TL ve büyük baş hayvan başına 400 TL yem desteği verilmiştir.
233 Çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifine 17.567.000 TL tutarındaki borcu bir yıl süre ile vadesiz olarak uzatılmıştır. Depremin ilk haftalarında Et – Balık Kurumu tarafından kesilen 871 adet büyükbaş hayvan için 2.187.401 TL, 742 adet küçükbaş hayvan için 186.067 TL ödeme yapıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılan İmar Planı kapsamında mücavir alanı içine alacak şekilde mevcut plan revize edilmiştir. Yapılan revizyon sonucu belirlenen imar sınırı belirlenmiş, bu sınırlar içinde fiili olarak tarım vasfını yitirdiği halde eski plana göre imar girmemiş olan bütün arazileri de kapsayacak şekilde toplam 11.366,74 Hektar arazi tarım dışına çıkarılmıştır.
26.04.2012 Tarih ve 685 Sayılı İl Mera Komisyonu kararı ile Tahsis Amacı Değişikliği uygun görülen mera alanları aşağıda belirtilmiştir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Van ilinde bulunan 4 adet kredi kefalet kooperatifi aracılığı ile 2011 yılında 1373 küçük işletme, esnaf ve sanatkara 45,8 Milyon TL kredi kullandırılmıştır. Kullandırılan kredilerden banka takibinde olan 33 Bin TL’lık kısmı 24.10.2011 tarih, 2355 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden yapılandırma kapsamına alınmıştır. Başta Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından gelen yardım malzemesi ithaline yönelik taleplere ilişkin olarak, Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri, mezkur mevzuat çerçevesinde gerekli kolaylığın sağlanması hususunda talimatlandırılmıştır.
Bakanlıkça Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES) çerçevesinde Van ilindeki kooperatifler tarafından sunulan projelere öncelik verilerek desteklenmesi ve “Uluslar arası Kooperatifler Yılı” vesilesiyle 2012 yılı içerisinde Van ilinde Kooperatifçilik konusunda eğirim verilmesine yönelik çalışmaların yapılması planlanmaktadır.
İçişleri Bakanlığı
Jandarma Arama Kurtarma Taburu’ndan; 224 personel, 13 arama kurtarma köpeği, 4 araç görevlendirilmiştir. Asayişin sağlanması için 500 çevik kuvvet personeli bölgeye gönderilmiştir. Deprem bölgesine 18 mülki idare amiri görevlendirilmiştir. Deprem bölgesine gönderilen yardım malzemelerini taşıyan konvoylar ile ekip ve ekipmanların ulaşımı konusunda trafik geçiş kolaylığı sağlanmış ve yol güvenliği alınmıştır. Sivil hava meydanı, liman ve sınır kapısı bulunan il valiliklerinde; yurt dışından kara, hava, deniz ve demiryolları ile ülkemize kabul edilen yardımların, yardım depolama ve dağıtım kabul merkezlerine ulaşımı konusunda gerekli trafik ve güvenlik tedbirlerinin alınması sağlanmıştır. Depremzedelerin kamu tesislerine yerleştirilmesi ve vatandaşlarımızdan gelen başvuruların değerlendirilmesi için ülkemiz genelinde 81 İl Valiliği’nde, Vali Yardımcıları başkanlığında bürolar oluşturulmuştur.
Kalkınma Bakanlığı
Kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik ek ödenek tahsisi yapılmıştır. Van’da deprem sonrası iktisadi ve sosyal hayatın en kısa sürede kalkındırılması ve güçlü bir gelişme ivmesi yakalaması için atılması gereken adımları içeren “Van İçin Afet Sonrası Kalkınma Programı” hazırlanarak yürürlüğe konmuştur.
Kültür ve Turizm Bakanlığı
Hüsrev Paşa Külliyesi, Kaya Çelebi Camii, Saray Kapı, Çifte Türbeler, Yedi Kilise (Varavank) Manastırı ve Zortul (Karayusuf) Kümbeti’nin Van Depremlerinin ardından hasar gördüğü tespit edilmiş olup onarım ve restorasyon çalışmaları başlatılmıştır.
Maliye Bakanlığı
Gelir İdaresi Başkanlığı’nca deprem felaketi sonrasında Van’ın tamamında vergi uygulamaları bakımından “Mücbir Sebep Hali” ilan edilmiştir. Mücbir sebep halinin başladığı 23.10.2011 tarihinden önce tahakkuk etmiş olup, vadesi bu tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi bir yıl süreyle uzatılmıştır. Yıl sonu itibariyle yaklaşık 2 milyar TL olan bütçe fazlası Van Depremi sonrası iyileştirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için tahsis edilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı
Van’da yıkılan okulların yerine yenilerinin yapılması için hayırseverlerle işbirliği sağlanarak 33 adet yeni okulun yapılması için protokol yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (MEBİM 147) Van ili Erciş ilçesinde, bölgedeki deprem yaralarını sarmak ve bölgeye istihdam oluşturmak için 1 Mart 2012 tarihinde hizmete girmiştir. MEBİM 147’yi arayarak, eğitim ve öğretim başta olmak üzere Bakanlıkça sunulan tüm hizmetlerle ilgili bilgi alınabilmektedir. Depremden sonra özellikle yatılı kalan öğrencilerin mağduriyetini önlemek amacıyla 2.889.753 TL karşılığı 19.974 kalem pansiyon malzemesi gönderilmiştir. 2011 yılında planlanan ödeneğin dışında depremden sonra okulların bakım ve onarımları için 10.280.000 TL ödenek gönderilmiştir.
Ağır ve orta hasarlı okullardaki öğrencilerin hasarsız okullarda öğrenimlerini sürdürmeleri için gerekli çalışmalar yapılmıştır. 2011-2012 öğretim yılında SBS sınavına girecek olan ilköğretim 8. Sınıf öğrencileri ile YGS ve LYS sınavlarına girecek olan 12. Sınıf öğrencilerinin ve velilerinin istek ve talepleri dikkate alınarak başka illere nakil işlemleri planlanmış ve öğrenciler kiralanan otobüslerle rehber öğretmenler eşliğinde 978 sekizinci sınıf öğrencisi, 1.153 on ikinci sınıf öğrencisi gidecekleri okullara kadar götürülmüşlerdir. Ayrıca 66.755 öğrencide misafir ve nakil olarak 30 ildeki okullara gönderilmiştir.
Deprem nedeniyle Van İline ilk defa atanan 800 öğretmen ile Van İlinde görev yapan yönetici ve diğer öğretmenler için yüz yüze ve uzaktan eğitim yoluyla “Çevreye Uyum ve Temel Afet Bilgileri Seminerleri” düzenlenmiştir.Van İli merkezinde görev yapan öğretmenler için 450 çadır, 264 konteynır tahsis edilmiş, ayrıca il merkezindeki anaokulları, pansiyonlar ve 48 dairelik TOKİ binalarında 1290 öğretmenin barınmaları sağlanmıştır. Erciş’te öğretmenlerin konaklaması için 200 konteynır ile Erciş Anadolu Lisesinde erkek öğretmenlerin barınması için 210, bayan öğretmenlerin barınabilmesi için de Erciş YİBO’da 400 kişilik yatak hazırlatılmıştır. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı ile İMKB arasında imzalanan EFİKAP-7 kapsamında Van ili Muradiye ilçesine 24 Derslikli Anadolu Öğretmen Lisesi (Proje Bedeli: 4.200.000 TL)yapılmasına karar verilmiştir.
Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri
TSK, depremin ilk anından itibaren yaklaşık 2.000 personel ile bölgede taşıma, çadır kurma vb. faaliyetlerde bulunmuştur. Depremin hemen ardından Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı Doğal Arama Kurtarma (DAK) taburu bölgeye intikal ederek, arama –kurtarma çalışmalarına başlamıştır. 9 Kasım’da meydana gelen 2. depremin ardından bölgeye hareket eden Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı İnsani Yardım Tugayı; başta barınma olmak üzere çeşitli insani yardım faaliyetlerinde görev almıştır. Kolordu Komutanlığı’ndan ve Doğubeyazıt Tugayı’ndan lojistik hizmetlerde kullanılmak üzere personel görevlendirilmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait uçaklar ile 76 sefer yapılarak, bölgeye personel, ekip, ekipman ve insani yardım malzemesi gönderilmiştir. Ayrıca, askeri ambulans uçaklar ile yaralı sevkiyatı yapılmıştır. Bölgeye 100 adet genel maksat çadırı ile çadır izolasyon malzemesi gönderilmiştir. Deprem bölgesine ilişkin ihtiyaç duyulan harita ve hava fotoğrafları temin edilmiş, ilgili mercilerle paylaşılmıştır.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Çadırkent yangınlarına müdahale maksadıyla 14 adet arazöz ve her bir arazözde 3 eleman olmak üzere 42 yangın söndürme personeli Van’a gönderilmiştir. Yangın söndürme ekipleri bahar aylarına kadar Van’da kalmıştır. 23 Ekim Van Depremi Şehitler Ormanı’na depremlerde hayatını kaybeden 644 vatandaşımız adına toplam 6.440 fidan dikilmiştir.
Sağlık Bakanlığı
23.10.2011 tarihinden 26.12.2011’e kadar Van depremi nedeniyle toplam 1403 hasta kara ambulansları ile 271 hasta da hava ambulanslar ile diğer illere sevk edilmiştir.
Deprem sonrası 699’u ilk 24 saat içinde olmak üzere 1.488 UMKE personeli bölgeye intikal etmiştir. UMKE ve ambulans ekipleri kurtarma yapılan tüm enkazlarda hazır bulunmuşlardır. UMKE ekipleri her iki depremde gerçekleştirilen 252 canlı kurtarma çalışmalarına bizzat katılmıştır. Bakanlığımızca depremin hemen ardından başlatılan sağlık personeli ve malzeme desteği, ihtiyacın kalmaması üzerine, 27 Mart 2012 tarihinde sonlandırılmıştır. Bu tarihler arasında Bakanlığımızca toplam 5.902 sağlık personeli ve destek personel gönderilmiştir.
Afet sonrası il merkezindeki 21 cihazlı özel diyaliz merkezi ile 17 cihazlı Sağlık Bakanlığına ait diyaliz merkezi faaliyetine devam etmiştir. Erciş ilçesindeki 11 cihazlık diyaliz merkezi afetten 3 gün sonra hizmete başlamıştır. Bu süre zarfında ilçedeki hastalar il merkezinden hizmet almışlardır. İlde barınma problemi olan 35 diyaliz hastası Diyarbakır ilindeki hastanelere sevk edilmişlerdir.
Hastane hizmetlerinin yanı sıra, yerinde sağlık hizmeti vermek amacıyla; 95’i doktor olmak üzere toplam 487 personel ile 134 gezici sağlık ekibi kurulmuştur. Van Merkez, Erciş ve depremden etkilenen bütün köylere, bu ekiplerce 3 günde bir hizmet verecek şekilde planlama yapılmıştır. Rutin aşılama çalışmalarına ek olarak; 6-59 ay grubundaki çocuklara 1 doz mevsimsel influenza aşı uygulaması, Mayıs 2008-Ocak 2006 tarihleri arasında doğmuş çocuklara 1 doz konjuge pnömokok aşı uygulaması yapılmıştır.
Bakanlığımızın görevlendirdiği sosyal çalışmacılar 27 Aralık 2011 tarihine kadar mobil ekiplerde hizmet vermişlerdir. Belirtilen tarihten sonra sosyal çalışmacılar çadırkentlerdeki psikolojik destek çadırlarında çalışmışlardır.
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Karayolları Genel Müdürlüğü’nce Depremden hemen sonra karayollarımızın bazı kesimlerinde meydana gelen çatlaklar onarılmıştır. 25.10.2011 saat 12:30 itibariyle de onarımlar tamamlanmış ve normal trafik akışı sağlanmıştır. Muhtelif sayıda ve nitelikte karayolu aracı, araç-gereç ile personel takviyesi yapılmıştır. Muhtelif yeni karayolu bağlantıları yapılmıştır. Gelen yardımlar için, 600 m2 lik kapalı depo İl Valiliğine teslim edilmiştir. Van Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine 2 Adet Karot Ekibi temin edilmiştir. Erciş Cumhuriyet Başsavcılığının beton numunesi alımı için talep ettiği 5 adet karot makinası ve teknik ekip Savcılık emrine verilmiştir. TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü’nce barınma amacıyla 9 adet kuşetli, 1 adet pulman vagon, vagonların ısıtılması için 1 adet jeneratör vagonu ve 2 adet yemek vagonu gönderilerek 101 aileye vagonlarda barınma imkanı sağlanmıştır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından tahsis edilen 42.000 ton kömürün taşınması yapılmıştır. Ticari, askeri, ithalat ve ihracat taşımaları ile birlikte haftada karşılıklı olarak 3 uluslararası yolcu treni sorunsuz olarak çalıştırılmaktadır. DHMİ Genel Müdürlüğü’nce mevcut durum itibariyle; personel takviyesi yapılarak, havalimanının 7 gün 24 saat çalışacak şekilde 4’lü sistemde çalışması sağlanmıştır.
Haberleşme Genel Müdürlüğü’nce Van ve Erciş’e 28 adet ilave GSM Baz İstasyonu (24 Ekim 2011 itibariyle) kurulmuştur. Kızılay’a acil ve gerekli durumlarda alternatif bir haberleşme imkanı sağlamak üzere 31 adet birimine uydu terminalleri (VSAT) kurulmuştur. İki adet VSAT sistemli haberleşme aracı, depremin ardından bölgeye sevk edilmiştir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca kullanılmak amacıyla Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 723 adet Uydu Telefonu alım ihalesi 23.11.2011 tarihinde yapılmış olup, 2 adedi Van Valiliği’ne tahsis edilmiştir. PTT Genel Müdürlüğü’nce depremzedelere ulaştırılmak istenen ayni yardımlar için ücretsiz kargo hizmeti verilmiştir. (193 ek sefer 70.415 kargo gönderisi)
TÜRKSAT A.Ş. Genel Müdürlüğü’nce Van-Erciş’e TÜRKSAT A.Ş tarafından VSAT sistemi kurularak uydu üzerinden internet hizmeti verilmiştir. Van ili ve Erciş ilçesine TÜRKSAT uyduları üzerinden kesintisiz iletişim hizmeti verilmiştir. Ayrıca TÜRKSAT A.Ş. tarafından bir adet özel Mobil iletişim aracı ile, uydu üzerinden hareket halinde de internet ve telefon haberleşmesi yapılabilmekte hem de uydudan TV alışı yapılabilmektedir. TV hizmetleri ve yayın geçiş hizmetleri için iki adet Mobil Yayın aracı Van ve Erciş’e tahsis edilmiştir. AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı’na ait depremin olduğu bölgedeki deprem sinyallerini aktaran ve TÜRKSAT olarak daha önceden bu kuruma tedarik edip kurulan 5 adet sabit VSAT terminalinin de aktif olarak çalıştığı teyit edilmiştir. Acil Durumlar için özellikleri olan Acil durum flyaway anten sistemleri- Mobil iletişim aracı ve mobil yayın araçları Van deprem bölgesine sevk edilmiştir.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nca Van depremzedelerine GSM operatörleri tarafından, ücretsiz olarak 100’er dakikalık kontör ve 100 SMS imkanı sağlanmıştır. Van Valiliği emrinde kullanılmak üzere yedek enerji kaynağı (sabit ve mobil jeneratörler) tahsis edilmiştir. Ülke genelinde GSM kapsama alanlarının bulunmadığı 25 coğrafi bölgede acil durumlarda kullanılmak üzere hazır bekletilen tam kapasiteli uydu transmisyonlu mobil baz istasyonları, Van depreminin yaşandığı 23 Ekim 2011 günü kullanılmış olup, bu kapsamda depremin meydana geliş saatinden yaklaşık 3 saat sonra deprem bölgesine 6 adet uydu transmisyonlu, 5 adet karasal transmisyonlu olmak üzere toplam 11 adet mobil baz istasyonu acil sevk edilerek depremin ilk saatlerinde oluşan yoğun konuşma trafiği sorunsuz olarak sağlanmıştır. 122 kısa numarasının Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na “Alo AFAD” hizmet adıyla tahsis edilmesi ve acil yardım çağrı numarası kapsamına alınması” hususuna karar verilmiştir. 113 kısa numarasının Sağlık Bakanlığına “Alo Doktorum Yanımda” hizmet adıyla tahsis edilmesi ve hâlihazırda afetzedelerin sağlık hizmetlerine ilişkin taleplerinin alınabilmesini teminen, işbu Kurul Kararının alındığı tarihten itibaren 6 ay süresince acil yardım çağrı numarası kapsamına alınması” hususuna karar verilmiştir. Van ilimizde 100 MByte’dan az trafik üreten internet abonelerine 01.11.2011 – 30.06.2012 tarihleri arasında fatura yansıtılmamıştır. Deprem sonrasında, kamu tesislerine yerleştirilen vatandaşlarımızın, iletişim ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için valilikler tarafından belirlenen tesislere kurulan ankesörlerden kartlı yapılan şebeke içi (Türk Telekom şebekesi kapsamında şehir içi ve şehirlerarası) görüşmeler 31.03.2012 tarihine kadar ücretsiz olarak verilmiştir.
Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’nce deprem sonrası Van ve bağlı ilçelerin tümünde kesintisiz bir iletişim ortamı sağlanmıştır. 112 ve 155 v.b. acil servisler ilave hatlarla aktif hale getirilmiştir. Van ve Erciş’e kurulan çadır kentlerde vatandaşlarımıza ücretsiz iletişim hizmeti sunulmuştur. Ankesörlerden vatandaşların şehir içi ve şehirlerarası görüşmelerini ücretsiz arama yapmaları sağlanmıştır. Kurtarma ekipleri için uluslararasına açık ücretsiz telefon bulundurulmuştur. Türk Telekom’un Yardım ve destek faaliyetleri kapsamında deprem bölgesinde, Ekim ayı sonuna kadar ev ve iş telefonlarından yapılan tüm şehir içi ve şehirlerarası aramalar ücretsiz olarak gerçekleştirilmiştir. Farklı noktalara taşınan tüm kurum, kuruluş ve şirketlerin metro dahil tüm haberleşme altyapıları sağlanmıştır.
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Van ve Erciş’te 23 Ekim – 9 Kasım 2011’de meydana gelen depremin hemen akabinde afetzedelerin geçici ve kalıcı barınma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’la çalışmalara başlamıştır. Sayın Başbakanımızın deprem bölgesini ziyareti sonrası talimatları çerçevesinde kalıcı afet konutlarının ilk ihalesi 3 Kasım 2011’de gerçekleştirilerek ihaleden bir ay gibi kısa bir süre içinde temeli atılmıştır. Van merkezde Bostaniçi, Kevenli, Kalecik, Sıkke Gölü ve Edremit’te inşa edilmek üzere 12591, Van Erciş için de 4480 kalıcı konutun ihaleleri 3 Kasım 2011 – 28 Şubat 2012 tarihleri arasında yapılmıştır. 4 Eylül 2012 tarihi itibariyle toplamda 15323 konut sosyal donatıları ile birlikte teslim aşamasına gelmiştir. 15323 konuta ilaveten Edremit’te Haziran 2012’de de 2148 konutun ihalesi gerçekleştirilmiş, kısa süre içerisinde teslimleri yapılacaktır.
TOKİ, afetzedelerin geçici barınma sorunlarının çözümü amacıyla öncelikle Van ve Erciş’te 16576 konteynerin altyapı işlerini tamamlamıştır. Van merkez köyleri için 6000 konteyner TOKİ tarafından satın alınmış ve altyapıları da kısa bir sürede tamamlanarak Van Valiliği organizasyonunda AFAD’a teslim edilmiştir.
Van ve Erciş’te yoğun kar örtüsünün nisan ayında kalkmasıyla birlikte kalıcı konutlarla ilgili çalışmalar yoğunlaşmış ve kısa sürede konutlar, zor şartlarda teslim aşamasına getirilmiştir. 4 – 5 Eylül 2012 tarihinde geçici kabul işlemleri tamamlanan, ilk etapta 3169 konutun kuraları çekilmiştir. 4 Eylül kurasında Bostaniçi’ndeki 1088, Kevenli’deki 480, 225 de köy evi yanı sıra 32 derslikli 3 adet ilköğretim okulu, 1 adet 32 derslikli lise, 3 adet cami ve köy evleri ile birlikte de 3 adet cami ve 2 adet okul da hak sahiplerinin hizmetine sunulmuştur. 5 Eylül Çarşamba günü de Erciş’te 1376 konutun kurası çekilmiş konutların yanı sıra 32 derslikli 2 ilköğretim okulu ve 2 cami de hizmete sunulmuştur. Afetzedelere teslim edilecek konutların tamamı depremin yıl dönümü olan 23 Ekim 2012’ye kadar tamamlanmış olacaktır. Depremin ardından toplamda 17471 konuta ilaveten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi için inşa edilen 496 konutla birlikte ulaşılan konut sayısı 17967 adet olacaktır. Konutlar brüt 99,5 metrekare alana sahip 3 1 olarak tasarlanmıştır. Deprem Yönetmeliği’ne göre yüksek ölçekli depremlere dayanabilecek düzeyde imal edilmiştir. Köylerdeki konutlar da depreme dayanıklı olarak tasarlanmış ve 95 metrekare brüt her bir köy evinin yanında birer adet 63 metrekarelik ahır bulunmaktadır. Van ve Erciş’te afet konutlarının yanı sıra 30 adet ilköğretim okulu ve lise, 27 adet cami, 10 adet ticaret merkezi, 17 büfe inşa edilmiştir.
Eylül 2012 itibariyle, Van ve Erciş’te deprem konutları için yapılan toplam yatırım bedeli KDV ve fiyat farkı dahil olmak üzere 2.248.120.670,62 TL’dir. Deprem öncesi yapılan 757.000.000 lira tutarındaki yatırımlar da eklendiğinde TOKİ tarafından Van’a yaklaşık 3.000.000.000 liranın üzerinde yatırım yapılmıştır. AFAD’ın talebi doğrultusunda deprem konutlarına ilaveten ayrıca Erciş Tekeler Köyü’nde sel felaketinden zarar gören vatandaşlarımız için 153 konut ve Hangediği’nde 80 konutun ihalesi yapılmış bu projelerin yapımı devam etmektedir. Diğer yandan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (Yurt-Kur) ile de protokol yapılmış, Van ilinde 5360 kişilik yurt ihalesi gerçekleştirilmiştir.
Türk Kızılayı
Depremin hemen ardından ihtiyaç tespit çalışmalarında bulunmak üzere Elazığ, Muş ve Erzurum Afet Yönetim Merkezleri ile Van ve yakın çevresinde bulunan Şube Başkanlıklarından öncü ekipler alana gönderilmiştir.
Kuzeydoğu Anadolu (Erzurum), Güneydoğu Anadolu (Elazığ), Doğu Anadolu (Muş), Akdeniz (Adana) Bölge Afet Yönetim Merkezleri ile Sivas ve Diyarbakır Yerel Afet Yönetim Merkezlerinde kriz masaları kurulmuş ve Afet Operasyon Merkezi (AFOM) koordinasyonunda Türk Kızılayı Van İnsani Yardım Operasyonunu başlatmıştır. Hali hazırda Van Depremi İnsani Yardım Koordinatörlüğü ve Erciş Ekip Başkanlığı olarak teşkil edilen yapılanma çerçevesinde sürdürülen faaliyetler kapsamında 7 kurum personeli, 28 sözleşmeli personel olmak üzere toplam 35 personel ve 4’ü kurum, 8’i kiralık olmak üzere toplam 12 araç deprem bölgesinde hizmet sunmaktadır.
23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihleri arasında meydana gelen depremlere müdahale kapsamında Türk Kızılayı tarafından bölgeye 53.126 aile barınma çadırı, 3.794 mevlana evi, 213.390 battaniye (adet), 409 çadır genel maksat 6.806 ısıtıcı ve soba (adet), 23.611 uyku tulumu (adet), 21.496 mutfak seti (set), 2.047.699 muhtelif gıda (kg), 54.367 gıda kolisi (adet), 23.944 kumanya (paket),15.210 yatak (adet), 15.210 sevk edilmiştir. Özellikle barınmayla ilgili olarak duyulan ihtiyacın kapasitelerin üzerinde vuku bulmasından ötürü Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından uluslararası yardım çağrısında bulunulmuştur. Eş zamanlı olarak Uluslararası Kızılay Kızılhaç Dernekleri Federasyonu aracılığıyla Türk Kızılayı tarafından da çadır, battaniye ve ısıtıcı gibi temel afet malzemeleri için uluslararası yardım çağrısı gerçekleştirilmiştir.
Van Valiliği tarafından Van Merkez’de kurulan 31 konteynerkente yerleştirilecek yaklaşık 12.000 ailenin temel ihtiyaçlarının karşılanması maksadıyla kurumumuz tarafından toplam 60.000 adet battaniye, 12.000 adet yatak, 12.000 adet gıda kolisi ve 12.000 adet mutfak seti temin edilerek bölgeye sevk edilmiştir.
Erciş Ekip Başkanlığı tarafından yürütülen yemek dağıtım faaliyeti çerçevesinde 28.10.2011-29.02.2012 tarihleri arasında toplam 3.410.195 kap yemek dağıtımı yapılmıştır.Türkiye Vodafone Vakfı’nın, Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ile yürütmekte olduğu “Geleceğe İlk Adım Projesi” kapsamında, Kurumumuz ile yapmış oldukları protokol kapsamında Türk Kızılayı’na yapılan bağışlarla 2’si Erciş, 1’i Van’da olmak üzere toplam 3 adet çocuk evi açılmıştır. Bahse konu coçuk evi projesiyle eş zamanlı olarak yürütülen “Bir Oyuncak Bir Tebessüm” projesiyle Vanlı ve Ercişli çocukların yüzlerini güldürmeyi, çocuklara depremin acısını unutturmayı amaçlayan Türk Kızılayı Çekmeköy Şubesi tarafından, aylarca süren kampanya sonucu toplanan oyuncaklarda öğrencilere ulaştırılmıştır. Afetzedelerin acil barınma ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla gerek Türk Kızılayı, gerek Van Valiliği gerekse diğer ulusal ve uluslararası yardım kuruluşları tarafından Van ve Erciş merkez ve köylerinde kurulan/dağıtılan yaklaşık 80.000 adet barınma çadırının (53.535 adeti Kızılay tarafından dağıtılmıştır) diğer olası afetlerde kullanılmak üzere alandan toplanması, temizlenmesi ve yeniden paketlenerek Türk Kızılayı stoklarında muhafaza altına alınması amacıyla başlatılan Çadır Toplama hizmetleri çerçevesinde gelinen aşama itibariyle toplam 20.589 adet çadır toplanmıştır.
Diğer Sivil Toplum Kuruluşları ile…
Van Valiliği Kriz Masası bünyesinde oluşturulan Sivil Toplum İrtibat Bürosu’na, Van’dan 18, Türkiye genelinden 82 yurt dışı kaynaklı 24 olmak üzere toplam 124 STK başvurmuştur. Başvuran STK’lar ile etkin işbirliği gerçekleştirilmiştir.